Μιλώντας στη Βουλή στο νομοσχέδιο για τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, η Θεανώ Φωτίου στάθηκε στο άρθρο 637 που επιτρέπει σε απλό δικηγόρο, χωρίς διεξαγωγή δικαστικής διαδικασίας, να εκδίδει εντολή έξωσης ακόμη και για κατοικίες που έχει λήξει το αρχικό συμβόλαιο και δεν υπάρχουν οφειλές. Έτσι, η έξωση γίνεται μέσα σε 1-2 μήνες, χωρίς να δοθεί στον ενοικιαστή η δυνατότητα να ακουστεί στο δικαστήριο παρά μόνο αν κάνει αίτηση αναίρεσης σε δεύτερο βαθμό.
Η ρύθμιση αυτή είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και κοινωνικά ανάλγητη, αφού σήμερα στη χώρα:
- 1 στα 3 νοικοκυριά δαπανά πάνω από το 40% του εισοδήματός του για στέγη και, σε συνδυασμό με την ακρίβεια, υφίσταται σοβαρή κρίση διαβίωσης.
- 9 στους 10 ενοικιαστές βρίσκεται σε στεγαστική κρίση, έναντι 3 στους 10 Μ.Ο. στην ΕΕ.
- Οι τιμές αγοράς και τα ενοίκια κατοικιών αυξάνονται ανεξέλεγκτα.
- Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ χωρίς κοινωνική κατοικία
- Ολέθρια είναι η επίδραση της βραχυχρόνιας μίσθωσης (τύπου Airbnb) και της golden visa στη μείωση του αριθμού κατοικιών για μακροχρόνια μίσθωση.
- 67,3% των νέων 18-34 χρονών (στοιχεία 2024) αναγκάζονται να ζουν με τους γονείς τους ή συντηρούνται από αυτούς.
Και η βουλεύτρια συνέχισε δηλώνοντας ότι η ρύθμιση εξυπηρετεί τους μεγαλοϊδιοκτήτες των real estate funds και των εταιρειών διαχείρισης ακινήτων, και συγχρόνως ανοίγει την κερκόπορτα της ιδιωτικοποίησης της δικαιοσύνης, αφού η έξωση γίνεται από δικηγόρο.
Η Νέα Αριστερά απαιτεί:
- Άμεση απόσυρση της τροποποίησης του άρθρου 637 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
- Διατήρηση της δικαστικής κρίσης για έξωση και απώλεια κατοικίας.
- Ανάπτυξη κοινωνικής ενοικιαζόμενης κατοικίας
- Απαγόρευση σε Νομικά Πρόσωπα (επιχειρήσεις) να εκμεταλλεύονται κατοικίες ως airbnb. Διατήρηση του δικαιώματος αυτού μόνο για φυσικά πρόσωπα, για μία κατοικία ανά ΑΦΜ ενηλίκου.
- Κατάργηση της golden visa.
- Θεσμική προστασία των ενοικιαστώ/ριών, με δυνατότητα παράτασης μίσθωσης σε νέους και ευάλωτους
- Αύξηση του ελάχιστου χρόνου μίσθωσης (4+2 χρόνια)
- Ανώτατο επιτρεπόμενο ενοίκιο (πλαφόν) και όριο ετήσιας αύξησης, βάσει της αντικειμενικής αξίας, του ενεργειακού πιστοποιητικού και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
- Διπλασιασμό του στεγαστικού επιδόματος που θεσμοθετήθηκε το 2018 και επέκταση σε κοινωνικές κατηγορίες με δαπάνες πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση.
- Σταμάτημα των πλειστηριασμών και θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων για την υποχρεωτική αποδοχή διαπραγμάτευσης από τράπεζες και funds
Και η Θ. Φωτίου κατέληξε: Η στέγη δεν είναι εμπόδιο στην αξιοποίηση της περιουσίας – είναι δικαίωμα στην ασφάλεια και την ποιότητα ζωής. Και η δικαιοσύνη δεν είναι υπηρεσία προς ανάθεση – είναι λειτούργημα.
Η πλήρης ομιλία:
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Η κυβέρνηση, εν μέσω της χειρότερης στεγαστικής κρίσης της σύγχρονης εποχής, προωθεί μια εξαιρετικά επικίνδυνη και κοινωνικά ανάλγητη μεταρρύθμιση: την τροποποίηση του άρθρου 637 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ώστε να επιτρέπεται η έκδοση διαταγής απόδοσης χρήσης μισθίου (έξωση fast-track) μετά τη λήξη της μίσθωσης, χωρίς καθυστέρηση ενοικίων και χωρίς δίκη.
Η ρύθμιση αυτή, με απλά λόγια:
- Καταργεί τον φυσικό δικαστή, αφού η διαταγή θα εκδίδεται από ιδιώτη δικηγόρο και όχι από ανεξάρτητο δικαστή.
- Στερεί από τους ενοικιαστές το δικαίωμα ακρόασης και προσφυγής, παραβιάζοντας το Σύνταγμα (άρθρο 20 παρ. 1) και την ΕΣΔΑ (άρθρο 6).
- Επιτρέπει την έξωση μέσα σε 1-2 μήνες, ακόμη και αν το ενοίκιο καταβάλλεται κανονικά, χωρίς καμία πρόβλεψη για ευάλωτες ομάδες.
Η Ελλάδα στην κορυφή της στεγαστικής επιβάρυνσης στην ΕΕ
Η απόφαση αυτή λαμβάνεται ενώ:
- Η Ελλάδα καταγράφει την υψηλότερη στεγαστική κρίση στην ΕΕ, με σχεδόν 1 στα 3 νοικοκυριά να δαπανά πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του για στέγαση. Αυτό, σε συνδυασμό με την ακρίβεια, δημιουργεί σοβαρή κρίση διαβίωσης.
- Για τους ενοικιαστές το ποσοστό αυτό είναι ακραίο. 9 στους 10 ενοικιαστές βρίσκεται σε στεγαστική κρίση, έναντι 3 στους 10 μέσος όρος στην ΕΕ.
- Οι τιμές των ακινήτων συνεχίζουν να αυξάνονται, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, με παράλληλη εκρηκτική άνοδο των τιμών ενοικίων, καθιστώντας τη στέγαση ακόμη πιο απρόσιτη.
- Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ χωρίς κοινωνική κατοικία και με ανύπαρκτο έλεγχο στις αυξήσεις των ενοικίων.
- Ολέθρια είναι η επίδραση της βραχυχρόνιας μίσθωσης (τύπου Airbnb) και της golden visa στη μείωση του αριθμού διαθέσιμων για μακροχρόνια ενοικίαση κατοικιών.
- Υπάρχει συστηματική αδυναμία των νέων ενοικιαστών για πρόσβαση σε κατοικία, σύμφωνα και με πρόσφατη Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας για την προσιτή στέγη στην Ελλάδα. 67,3% των νέων 18-34 χρονών (στοιχεία 2024) αναγκάζονται να ζουν με τους γονείς τους ή συντηρούνται από αυτούς, συγκαλύπτοντας το πραγματικό μέγεθος του ελλείμματος στέγης.
Ποιον εξυπηρετεί η ρύθμιση;
- Εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μεγάλων εκμισθωτών, των real estate funds και των εταιρειών διαχείρισης ακινήτων, που επιδιώκουν να αυξήσουν τα μισθώματα ή να μετατρέψουν τις κατοικίες σε βραχυχρόνιες μισθώσεις.
- Αφαιρεί κάθε εγγύηση σταθερότητας και ασφάλειας από τους ενοικιαστές, μετατρέποντας τη στέγη σε επενδυτικό προϊόν.
- Ανοίγει επικίνδυνες πόρτες ιδιωτικοποίησης της δικαιοσύνης, αφού ο εκτελεστός τίτλος θα εκδίδεται από τον ίδιο τον δικηγόρο που πληρώνεται από τον εκμισθωτή.
Όπως επισημαίνει και η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, σε σχόλιο της στη διαβούλευση του νομοσχεδίου η μεταφορά της αρμοδιότητας αυτής σε ιδιώτες παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της δικαιοδοτικής κρίσης και δημιουργεί σύγκρουση συμφερόντων.
Απαιτούμε:
- Άμεση απόσυρση της τροποποίησης του άρθρου 637 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
- Διατήρηση της δικαστικής κρίσης σε κάθε διαδικασία που αφορά την έξωση και την απώλεια κατοικίας.
- Ανάπτυξη κοινωνικής ενοικιαζόμενης κατοικίας
- Απαγόρευση σε Νομικά Πρόσωπα (επιχειρήσεις) Ιδιωτικού ή Δημοσίου Δικαίου να εκμεταλλεύονται κατοικίες ως καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου
- Διατήρηση του δικαιώματος αυτού μόνο για φυσικά πρόσωπα, για μία κατοικία ανά ΑΦΜ υπόχρεου και συζύγου.
- Κατάργηση της golden visa.
- Θεσμική προστασία των ενοικιαστώ/ριών, με δυνατότητα παράτασης μίσθωσης σε ευάλωτες περιπτώσεις.
- Αύξηση του ελάχιστου χρόνου μίσθωσης (4+2 χρόνια)
- Ανώτατο επιτρεπόμενο ενοίκιο (πλαφόν) και όριο ετήσιας αύξησης, που θα υπολογίζεται με βάση την αντικειμενική αξία, το ενεργειακό πιστοποιητικό και το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
- Διπλασιασμό του στεγαστικού επιδόματος που θεσμοθετήθηκε το 2018 και έκτοτε παραμένει στα ίδια ποσά, με ταυτόχρονη διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων και επέκταση της επιδότησης σε κοινωνικές κατηγορίες που δαπανούν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση.
- Σταμάτημα των πλειστηριασμών και θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων για την υποχρεωτική αποδοχή διαπραγμάτευσης από τράπεζες και funds
Η στέγη δεν είναι εμπόδιο στην αξιοποίηση της περιουσίας – είναι δικαίωμα στην ασφάλεια και την ποιότητα ζωής. Και η δικαιοσύνη δεν είναι υπηρεσία προς ανάθεση – είναι λειτούργημα.
https://www.youtube.com/watch?v=H1U05CPwX5A