Ο Ευ. Τσακαλώτος, βουλευτής της Νέας Αριστεράς, ξεκίνησε την τοποθέτησή του στο ν/σ του Υπ. Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας κάνοντας αναφορά στις δηλώσεις του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, ο οποίος είπε ότι το ράλι στις τιμές των ακινήτων μπορεί να έχει κάποιους που πληρώνουν παραπάνω, αλλά ταυτόχρονα έχει και κερδισμένους. Αυτό, τόνισε ο κ. Τσακαλώτος, αποτελεί ένδειξη ποιο είναι το κοινωνικό μπλοκ που ενδιαφέρεται να στηρίξει η Νέα Δημοκρατία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ανακοινώσεις για τις μειώσεις στη φορολογία των ενοικίων, όπου ένας συνταξιούχος που νοικιάζει ένα σπίτι και έχει εισόδημα 400 ευρώ το μήνα δεν θα έχει κανένα όφελος, ενώ ένας συνταξιούχος που εισπράττει 2.000 ευρώ το μήνα θα δει όφελος 1.200 ευρώ το χρόνο.
Πολλά από τα προβλήματα που έχουμε πηγάζουν από το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια μεγάλη μεταστροφή ισχύος υπέρ του χρηματοπιστωτικού συστήματος, των εταιρειών τεχνολογίας και των εταιρειών ορυκτού πλούτου, η οποία οδηγεί στις ανισότητες, την κλιματική κρίση, τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους. Ετσι λοιπόν σε κάθε ρύθμιση της ΝΔ θα πρέπει οι πολίτες να κοιτούν όχι μόνο πόσο κερδίζουν σε ευρώ αλλά και πως αυτή επηρεάζει τη συνεχή προσπάθεια μεταστροφής της ισχύος.
Χαρακτηριστικά αναφέρουμε 3 παραδείγματα.
Πρώτο παράδειγμα είναι αυτά που συστηματικά κάνει η κυβέρνηση από το 2019 αφού σαν κύριο μέλημα έχει την ισχυροποίηση των εργοδοτών και την αποδυνάμωση της θέσης των εργαζομένων. Ενδεικτικό είναι ότι ενώ η χώρα έχει δέσμευση από τις ευρωπαϊκές οδηγίες για κάλυψη των εργαζομένων κατά 80% από συλλογικές συμβάσεις, η κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα. Ακόμη και η κατάργηση της φορολογίας στους νέους κάτω των 25 ετών που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, κατά βάση είναι όφελος για τους εργοδότες – οι οποίοι θα προσλάβουν νέους εργαζόμενους με μικρότερο συνολικό κόστος – ενώ μικρό μέρος από το όφελος θα περάσει στους εργαζομένους που θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τις ίδιες καθαρές αποδοχές.
Δεύτερο παράδειγμα μεταστροφής ισχύος είναι η διάθεση των κονδυλίων του ΤΑΑ σε λίγες μεγάλες και όχι σε πολλές μικρές επιχειρήσεις, τη στιγμή που η χώρα χρειάζεται πολλά μικρά έργα, που θα αντιμετωπίσουν τις πραγματικές ανάγκες, θα ενισχύσουν την οικονομία και θα αποτελέσουν ανάχωμα στην κλιματική κρίση.
Τρίτο παράδειγμα αποτελεί το φαινόμενο χρηματιστικοποίησης της κατοικίας, της μετατροπής δηλαδή ενός κοινωνικού αγαθού σε επενδυτικό αγαθό: ολόκληρες περιοχές αλλάζουν χαρακτήρα, οι κάτοικοι και οι μικρές επιχειρήσεις φεύγουν, χάνονται οικονομικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Και όλα αυτά χωρίς να ερωτώνται οι κάτοικοι, υπονομεύοντας δηλαδή τη δημοκρατία.
Επιστρέφοντας στον κορμό του νομοσχεδίου ο Ευ. Τσακαλώτος έθεσε το εξής ερώτημα: γιατί έχουμε όλα αυτά τα στοιχεία που μας φέρνουν σε χειρότερη θέση από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, γεγονός που φαίνεται από τις αρνητικές πρωτιές που έχουμε στους δείκτες της Eurostat, αλλά και την απόσταση που μας χωρίζει από τον δεύτερο. Χαρακτηριστικό είναι ότι σχεδόν ένα στα τρία νοικοκυριά ξοδεύει πάνω από το 40% του εισοδήματός του για τη στέγη (ενοίκιο ή δάνειο, ρεύμα, νερό, κοινόχρηστα, θέρμανση, ψύξη), ενώ τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν το 35,5% του εισοδήματός τους για στέγαση όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 19,2%.
Πηγή των προβλημάτων είναι η απουσία κοινωνικού τομέα, η έλλειψη κοινωνικής στέγασης και της επίδρασης που αυτή έχει στην ιδιωτική αγορά ακινήτων, παρέχοντας φθηνότερη εναλλακτική και πιέζοντας τις τιμές προς τα κάτω. Γιατί όταν ένα σημαντικό μερίδιο των ενοικιαστών μένουν σε κοινωνική κατοικία (όπως ισχύει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες), αυτό συμπιέζει το μέσο όρο αυτών που πληρώνουν μεγάλο κομμάτι του διαθέσιμου εισοδήματος για στέγαση, αλλά αποτελεί και μοχλό πίεσης προς τον ιδιωτικό τομέα να διατηρεί το κόστος της στέγασης χαμηλότερο.
Το νομοσχέδιο κοινωνικής στέγασης δεν έχει τίποτα το κοινωνικό. Γιατί ο ιδιωτικός τομέας παίρνει τη γη από το δημόσιο και μετά είναι διαχειριστής και για το 30% που παραμένει στην ιδιοκτησία του δημόσιου και για το 70% που είναι στην κατοχή του ιδιώτη. Είναι δώρο για τις κατασκευαστικές. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι, όπως λέει το νομοσχέδιο, το 30% των σπιτιών που θα κατασκευαστούν θα έχουν «ουσιωδώς» χαμηλότερο ενοίκιο, αυτό εξακολουθεί να μη συγκροτεί τομέα κοινωνικής στέγασης.
Η διαφορά με τη διεθνή εμπειρία είναι τεράστια. Στην Ευρώπη για να διατηρηθούν χαμηλά οι τιμές το κράτος συχνά επιδοτεί απευθείας το νοίκι ή την κατασκευή κοινωνικών κατοικιών, ενώ συνήθως τη διαχείριση των κοινωνικών κατοικιών την αναλαμβάνουν μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, συνεργατικά ή συνεταιριστικά εγχειρήματα. Από αυτά δεν κάνει τίποτα η κυβέρνηση.
Υπάρχουν και άλλες λύσεις, συνέχισε ο κ. Τσακαλώτος. Για παράδειγμα αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην κατοχή των τραπεζών – όχι των funds – τουλάχιστον 15.000 ακίνητα που θα μπορούσαν να αγοραστούν από το Δημόσιο, και να ανατεθεί η διαχείρισή τους είτε σε ένα δημόσιο οργανισμό είτε σε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό οποίος θα τα διαχειριστεί για το κοινό καλό.
Οι προοδευτικές δυνάμεις, είπε ο κ. Τσακαλώτος κλείνοντας την ομιλία του, θα πρέπει να προτείνουν ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει μέτρα που θα βοηθούν τις κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζουν προβλήματα, αλλά ταυτόχρονα θα αυξάνουν και την ισχύ των εργαζομένων, των ευάλωτων, των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων.
