Τοποθέτηση του Δημήτρη Τζανακόπουλου στην κοινή συνεδρίαση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης με θέμα: «Συζήτηση επί της Πρότασης Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με τη θέσπιση κοινού συστήματος για την επιστροφή των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, και την κατάργηση της οδηγίας 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της οδηγίας 2001/40/ΕΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 2004/191/ΕΚ του Συμβουλίου { COM (2025) 101}
Δυστυχώς, έχω την ατυχία να παίρνω τον λόγο μετά από αυτή την ανατριχιαστική ομιλία του εκπροσώπου της Κ.Ο. «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ» ο οποίος επανέλαβε όλες τις φρικιαστικές κοινοτοπίες της μαύρης διεθνούς και την ίδια στιγμή, και ο ίδιος αλλά και άλλα μέλη της ΚΟ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ», αντιδρούν όταν τους χαρακτηρίζουμε ακροδεξιούς.
Ξεκινώ από κάτι που είπε ο κ. Βορίδης και το οποίο αναδεικνύει με τον πιο καθαρό τρόπο τη διαχωριστική γραμμή σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα, ότι δηλαδή η πολιτική των επιστροφών είναι η sine qua non προϋπόθεση για την ύπαρξη μεταναστευτικής πολιτικής. Εδώ είναι το κλειδί. Εγώ, λοιπόν, θα έλεγα ότι sine qua non προϋπόθεση για να υπάρχει αποτελεσματική μεταναστευτική πολιτική είναι η διεθνής ύφεση, είναι η ειρήνη, είναι ο περιορισμός των παγκόσμιων ανισοτήτων, το τέλος του πολέμου και των συγκρούσεων, το σταμάτημα της γενοκτονίας στη Γάζα, η αποκατάσταση μιας στοιχειώδους κανονικότητας στην εμπόλεμη Συρία, το τέλος των ενόπλων συρράξεων στο Αφγανιστάν. Αυτή είναι η sine qua non προϋπόθεση για μια αποτελεσματική, λειτουργική και σε ευθυγράμμιση με το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μεταναστευτικής και προσφυγικής πολιτικής. Εδώ είναι η μεγάλη διαφορά.
Αυτό που τροφοδοτεί την ακροδεξιά και την πιο σκληρή μορφή της δεξιάς δεν είναι η υπεράσπιση των αρχών του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, δεν είναι η υπεράσπιση της ειρήνης και της προσπάθειας να βρεθούν διπλωματικές λύσεις στην παγκόσμια κρίση. Δεν είναι μια πολιτική αρχών που σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αυτό που λειτουργεί ως χορηγός της είναι η διαρκής μετατόπιση των παλαιών κεντροδεξιών χριστιανοδημοκρατών και αντίστοιχων κομμάτων, όπως και μεγάλων τμημάτων της σοσιαλδημοκρατίας, να υιοθετούν μέρος ή το σύνολο της ατζέντας της άκρας δεξιάς. Εκεί είναι που υπάρχει η νομιμοποίηση και η ένταξη των ακροδεξιών πολιτικών κομμάτων σε αυτό που ονομάζεται κανονικό πολιτικό σύστημα, κανονικοποίηση των θέσεων της ακροδεξιάς μέσω της υιοθέτησης μέρους ή του συνόλου της ατζέντας της και έχει πολύ μεγάλη αποτελεσματικότητα ο κ. Βορίδης στο να το κάνει αυτό.
Ο κ. Καιρίδης, σε μια επιχείρηση συμψηφισμού και νομιμοποίησης της επιλογής Μελόνι για το return hubs στην Αλβανία, αλλά και της επιλογής του Boris Johnson το 2022 για το return hubs στη Ρουάντα, προσπάθησε να το συγκρίνει ή να το ταυτίσει με την επιλογή που έγινε από την Ευρωπαϊκή Ενωση το 2016. Θα σας πω το εξής, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά. Αυτό που έγινε το 2016 ήταν μια ευρωπαϊκή πολιτική η οποία επιβλήθηκε στη χώρα από τη Γερμανία, κυρίως, υπό την πίεση των χωρών του Βίσεγκραντ. Ενώ, αυτό που έκανε ο κ. Καιρίδης ήταν πολύ χειρότερο. Οικειοποιήθηκε αυτή την πολιτική. Είπε ότι αυτή η πολιτική είναι ορθή. Βλέπετε τη μεγάλη πολιτική διαφορά. Είναι άλλο το ότι επιβάλλουν ως κυρίαρχες δυνάμεις της Ευρώπης και είναι εντελώς διαφορετικό το ότι οικειοποιούμε αυτή την πολιτική θέση. Αναρωτιέμαι τι θα έλεγε ο κ. Καιρίδης για το σχέδιο Μαδαγασκάρη το 1940, θα είχε ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τη σχετική τοποθέτηση του.
Το ζήτημα του νέου κανονισμού λοιπόν, είναι ένα, το πώς θα νομιμοποιηθούν αυτά τα έξω χώρια κέντρα που προέκυψαν από τις συμφωνίες της Ιταλίας με την Αλβανία και πώς αυτό θα αποτελέσει τον βασικό άξονα στον οποίο θα κινηθεί η πολιτική της Ευρώπης από εδώ και στο εξής. Φυσικά και στην προσπάθεια να αυστηροποιηθούν κάποιοι όροι, έτσι ώστε να επιταχυνθούν οι επιστροφές.
Είπατε κάτι για τη διοικητική κράτηση η οποία αυξάνεται από τους 18 έως τους 24 μήνες, ότι «η διοικητική κράτηση δεν είναι ποινή». Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί, κ. Υπουργέ, σε έναν νομικό είναι να πάρει τοις μετρητοίς τον νομικό λόγο όταν αυτός συστρέφεται προς τον εαυτό του, όταν προσπαθεί να ορίσει τον εαυτό του. Γιατί η διοικητική κράτηση δεν είναι ποινή; Γιατί ο νόμος λέει ότι δεν είναι ποινή. Στην πραγματικότητα η διοικητική κράτηση έχει όλα τα χαρακτηριστικά της ποινής και το μόνο που ελλείπει είναι ο νομικός ορισμός της ποινής. Θα σας συμβούλευα να μην ξεπέφτετε σε αυτό το οποίο θα μπορούσαμε να ονομάσουμε νομικό φετιχισμό, δηλαδή να παίρνετε τον λόγο του νόμου τόσο τοις μετρητοίς όσο τον παίρνετε.
Επίσης, ακούστηκε εδώ και είναι ορθό ότι δεν υπάρχουν νόμιμες οδοί μετανάστευσης, όπως δεν υπάρχουν και ασφαλείς δίοδοι για την κατάθεση αιτήσεων ασύλου στη χώρα. Προσέξτε, αυτό δεν είναι πολιτική ανεπάρκεια ούτε διοικητική ανεπάρκεια. Είναι πολιτική επιλογή για τον απλούστατο λόγο ότι είναι ακριβώς η απουσία αυτών των νόμιμων διόδων μετανάστευσης που πιέζει τα μεροκάματα προς τα κάτω. Είναι η αυθόρμητη τάση του συστήματος αυτή, δεν έχει να κάνει με την ανεπάρκεια της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας ή της Ευρώπης. Είναι στρατηγική επιλογή και συνδυάζεται φυσικά και με διάφορες βιοπολιτικές πρακτικές αποτροπής στην πραγματικότητα.
Το πλαίσιο αυτό θα καταρρεύσει, όπως έχουν καταρρεύσει και όλα τα υπόλοιπα σχέδια και ευτυχώς θα καταρρεύσει. Το πρόβλημα είναι ότι μέχρι να καταρρεύσει θα έχουν ταλαιπωρηθεί εκατοντάδες, χιλιάδες άνθρωποι σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Επίσης, έχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον γιατί στο ζήτημα των επιστροφών πάρα πολύ μεγάλο ρόλο παίζουν οι μετανάστες από το Πακιστάν και ξέρετε ότι το Πακιστάν συνήθως δεν τους δέχεται πίσω, σπάνια τους δέχεται πίσω. Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής, πώς όταν συζητάμε για κάτι τέτοιο δεν αναφέρεται ο Υπουργός σε ένα κορυφαίο γεωπολιτικό ζήτημα, το οποίο είναι η πρόσφατη έναρξη της πολεμικής σύρραξης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, το οποίο θα επηρεάσει πάρα πολύ τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές.
Κλείνοντας, ελπίζω δηλαδή ότι θα καταρρεύσει και η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση την οποία εξέδωσε ο κ. Βορίδης μαζί με τον κ. Γεραπετρίτη για τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας μετά την Απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία, με ένα είδος χειρισμού στα όρια, ακύρωσε την προηγούμενη Υπουργική Απόφαση η οποία είχε εκδοθεί, αν δεν κάνω λάθος το 2021 επί Υπουργίας του κ. Μηταράκη, για λόγους ελλιπούς αιτιολογίας. Διότι χωρίς να αιτιολογεί συγκεκριμένα τους λόγους, επαναλάμβανε απλώς κάποιες δεδομένες φράσεις από διεθνή κείμενα χωρίς να αιτιολογεί συγκεκριμένα για ποιο λόγο το Υπουργείο θεωρεί την Τουρκία ασφαλή τρίτη χώρα. Αυτό που κάνει εντύπωση εδώ είναι ότι νομίζω ότι και η δική σας Υπουργική Απόφαση έχει πολλές ελπίδες να ακυρωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Από τη μία μεριά ο κ. Βορίδης, αλλά και ένα τμήμα της Νέας Δημοκρατίας, με λίγο ισχυρότερο ταπεραμέντο, καταγγέλλουν την αυταρχική διολίσθηση της Τουρκίας την ώρα που ο κ. Ερντογάν πρωταγωνίστησε στη φυλάκιση του βασικού πολιτικού του αντιπάλου. Και από την άλλη μεριά, θεωρούν ότι το καθεστώς Ερντογάν, την ώρα που δεν ορρωδεί προ ουδενός και φτάνει στο σημείο να φυλακίσει τον κεντρικό του πολιτικό αντίπαλο, χωρίς καν μια διαδικασία δίκαιης δίκης, θα σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα των επιστρεφόμενων εκεί. Ενέχει μια αντίφαση αυτό, κ. Βορίδη, οφείλετε να το αναγνωρίσετε.
Εν κατακλείδι, δεν περίμενα από τον κ. Βορίδη να μιλήσει για τα push backs, για τα ναυάγια, για τους εκατοντάδες νεκρούς, για το τραγικό έγκλημα της Πύλου με τους 650 τουλάχιστον νεκρούς, με τα νεκρά μωρά, με τις πνιγμένες μανάδες. Για το εν λόγω έγκλημα στην Πύλο υπάρχει το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη -δεν το έβγαλε η Αριστερά αυτό-, το οποίο ζητά και την άμεση πειθαρχική δίωξη συγκεκριμένων υπαλλήλων του Λιμενικού Σώματος, πειθαρχική δίωξη, η οποία προφανέστατα δεν έχει εκκινήσει. Με λίγα λόγια, υπάρχει μια σαφής τοποθέτηση της Κυβέρνησης, ότι νομιμοποιεί τις εγκληματικές ενέργειες οι οποίες έλαβαν χώρα εκείνη την νύχτα.
