Ο Ευ. Τσακαλώτος ξεκίνησε την τοποθέτησή του απευθύνοντας ένα ερώτημα προς την κυβέρνηση: Γιατί κινδυνεύει η Kamala Harris να χάσει τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ σε λίγες βδομάδες;
Γιατί, όπως και η ΝΔ, οι Δημοκρατικοί στην Αμερική παρουσιάζουν ένα success story για την οικονομία με ανάπτυξη, επενδύσεις, μείωση της ανεργίας και αύξησης των πραγματικών μισθών. Εχει δηλαδή, θεωρητικά όλο το πακέτο να κερδίσει τις εκλογές. Παρόλα αυτά υπάρχει κίνδυνος να χάσει.
Η απάντηση, τόνισε ο Ευ. Τσακαλώτος, βρίσκεται στο γεγονός ότι τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη υπάρχει μια μεγάλη μερίδα των πολιτών που δεν κρίνουν την ζωή τους και τις προοπτικές τους μόνο με βάση τα τελευτάια 4-5 χρόνια, αλλά συγκρίνοντας και με τι συνέβαινε πριν από 20 και 30 χρόνια.
Αρα ακόμη και για μικρές περιόδους που υπάρχουν κάποια θετικά στοιχεία, δεν είναι απαραίτητο ότι οι πολίτες κρίνουν μόνο με αυτά.
Ας πάρουμε, συνέχισε ο Ευ. Τσακαλώτος, για παράδειγμα την Ελλάδα. Τι έχει συμβεί στη στέγαση τα τελευταία 25 χρόνια; Ενα δυάρι 60 τετραγωνικών στο Περιστέρι πήγε από τις €35.000 το 2000 σε €100.000 σήμερα. Τριπλασιάστηκε. Ενα αντίστοιχο διαμέρισμα στο Παγκράτι πήγε από €44.000 στις €150.000. Παραπάνω από τριπλασιασμός.
Τι έγινε την ίδια περίοδο με τους μισθούς; Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ ο ονομαστικός μισθός αυξήθηκε στην περίοδο 2000 – 2023 κατά 27%. Μικρό ποσοστό για τόσο μεγάλη περίοδο.
Αρα για ένα σπίτι η τιμή τριπλασιάστηκε ενώ ο μισθός αυξήθηκε μόνο κατά 27%. Και στα καταναλωτικά προϊόντα η κατάσταση είναι χειρότερη. Μια τυρόπιτα το 2000 έκανε €0,45 ενώ σήμερα €2,20. Τετραπλασιάστηκε δηλαδή.
Γι’ αυτό, τόνισε ο Ευ. Τσακαλώτος, για να καταλάβει η ΝΔ την πολιτική της φθορά δεν αρκεί να βλέπει τι έγινε τα τελευταία 4-5 χρόνια αλλά και ποια είναι η αντίληψη του κόσμου για τη ζωή του και το μέλλον του.
Ο κόσμος, επισήμανε, αισθάνεται ότι δεν υπάρχει ελπίδα για το μέλλον. Το πολιτικό πρόβλημα είναι ότι ο κόσμος δεν πιστεύει όταν ακούει για πρόοδο. Οτι θα δεν θα είναι σε καλύτερη κατάσταση από τις προηγούμενες γενιές. Οι νέοι πιστεύουν ότι θα έχουν χειρότερες εργασιακές σχέσεις, χειρότερους μισθούς και χειρότερες προοπτικές από τους γονείς τους.
Στις ΗΠΑ τα στοιχεία είναι ενδεικτικά. Ενας άνθρωπος που γεννιόταν στις ΗΠΑ τη δεκαετία το 1940 είχε 90% πιθανότητα να έχει υψηλότερο εισόδημα από τους γονείς του. Για έναν νέο που γεννήθηκε τη δεκαετία του 1980 η πιθανότητα αυτή έπεσε στο 50%. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει πλέον κοινωνική κινητικότητα. Τα στοιχεία για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι παρόμοια.
Το ερώτημα λοιπόν προς την κυβέρνηση είναι ποια είναι η άποψή της για την έκθεση Ντράγκι. Η Νέα Αριστερά δεν υιοθετεί την έκθεση Ντράγκι, αφού, μεταξύ άλλων, είναι καταστροφική η εισήγηση ότι η ανάκαμψη θα γίνει μέσω αύξησης των επενδύσεων στην αμυντική βιομηχανία. Ο Ντράγκι ωστόσο αναδεικνύει το γεγονός ότι τα πράγματα στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση. Δεν είναι μια κατάσταση που τα προβλήματα θα λυθούν με μικρές παρεμβάσεις αλλά χρειάζονται μεγάλες αλλαγές.
Ειδικά για τις επενδύσεις ο Ντράγκι μιλάει για την ανάγκη αύξησής τους στην Ευρώπη κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες από το 22% στο 27% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Και που βρίσκεται η Ελλάδα σε αυτό; Οι επενδύσεις στην Ελλάδα βρίσκονται στο 14% του ΑΕΠ. Πρέπει δηλαδή να διπλασιαστούν για να φτάσουμε σε αυτό που προτείνει ο Ντράγκι. Με λίγα λόγια: Η Ελλάδα είναι σημαντικά πίσω από την Ευρώπη, η οποία είναι πίσω από τις ΗΠΑ, οι οποίες είναι πίσω από τις ΗΠΑ του παρελθόντος.
Ετσι, κατέληξε, το να λέει η κυβέρνηση ότι πάμε καλύτερα από μια Ευρώπη που πηγαίνει χάλια δεν είναι καλό μέτρο σύγκρισης.
Υπάρχουν δομικά προβλήματα, συνέχισε ο κ. Τσακαλώτος, λέγοντας ότι η ανάπτυξη της ΝΔ βασίζεται σε τρεις πυλώνες: τουρισμός, Ταμείο Ανάκαμψης και επενδύσεις σε ακίνητα οι οποίες αυξάνουν τον πλούτο και άρα και την ευημερία μερίδας της κοινωνίας (επίδραση πλούτου).
Ωστόσο, διερωτήθηκε, είναι αυτοί οι τρεις πυλώνες ικανοί να αλλάξουν τα δεδομένα; Θεωρεί, δηλαδή, η ΝΔ ότι αυτοί θα είναι οι καταλύτες που θα αλλάξουν την οικονομική πραγματικότητα και θα ανεβάσουν τη χώρα από την προτελευταία θέση που βρίσκεται σε όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ;
Γιατί ο κόσμος δεν αισθάνεται ότι θα αλλάξει η κατάσταση, δεν νιώθει ότι θα έχει προοπτική.
Ακόμη και εκεί που κάνει παρεμβάσεις η ΝΔ τις κάνει με λάθος τρόπο. Για παράδειγμα στη στέγαση δεν έλαβε σοβαρά υπόψη το στόχο για ανθεκτικότητα του ΤΑΑ, ώστε να προβλέψει δράσεις για κοινωνική κατοικία. Και έτσι οι παρεμβάσεις που κάνει επηρεάζουν μόνο την ζήτηση, χωρίς να κάνουν τίποτα για την προσφορά, οδηγώντας σε αυξήσεις των τιμών και επιδείνωση της κατάστασης.
Δεν πρόκειται, τόνισε, το μοντέλο της ΝΔ να αλλάξει την κατάσταση στους μισθούς, οι οποία σε πραγματικούς όρους τα τελευταία δύο χρόνια έχουν μειωθεί κατά 2,2%, ούτε θα ανακουφίσει τον κόσμο που βλέπει τις τιμές στα τρόφιμα να αυξάνονται με ρυθμό διπλάσιο από τις ονομαστικές αυξήσεις στους μισθούς. Και αυτό γιατί, μεταξύ άλλων, το μοντέλο της ΝΔ οδηγεί σε συρρίκνωση του μεριδίου της εργασίας, πράγμα που σημαίνει ακόμη και σε αυτή την ανάπτυξη που έχουμε οι εργαζόμενοι λαμβάνουν όλο και μικρότερο κομμάτι της πίτας.
Αλλά, συνέχισε, ούτε η παιδεία ούτε η υγεία συντελούν στην αλλαγή της κατάστασης. Και αυτό γιατί επί ΝΔ βλέπουμε τις δαπάνες και στους δύο αυτούς τομείς να μειώνεται και να υπολείπεται σημαντικά του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Οι δαπάνες για την παιδεία το 2024 θα είναι στο 3,1% του ΑΕΠ, όταν η ΝΔ τις παρέλαβε το 2019 στο 4% και ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 4,7%. Παρομοίως οι δαπάνες για την υγεία είναι στο 5,5% του ΑΕΠ όταν τις παρέλαβε στο 5,8% και ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 7,6%.
Συνοψίζοντας ο Ευ. Τσακαλώτος είπε ότι ο Ντράγκι λέει ότι η Ευρώπη έχει υπαρξιακό πρόβλημα. Η ΝΔ δεν έχει καταλάβει τίποτα από αυτά, και οι πολιτικές της ΝΔ δεν κάνουν τίποτα για να αλλάξει αυτή η εικόνα.
Ζούμε, είπε καταλήγοντας, σε έναν κόσμο με στάσιμε οικονομίες και ασταθές πολιτικό τοπίο. Δεν γίνεται κάτι που να μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα και το αφήγημα που έχει ασπαστεί η ΝΔ ευνοεί και τα δύο.