Κατά την εισήγησή της στην Ολομέλεια της Βουλή στη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό του 2025, η Βουλευτής Νότιου Τομέα Αθηνών, Θεανώ Φωτίου, ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:
- Το μεγάλο αφήγημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι ότι μπορεί να μην ελέγχεται ακόμη η ακρίβεια αλλά έχουμε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από την υπόλοιπη Ευρώπη. Εχουμε πολιτική σταθερότητα. Και στις προτεραιότητές μας είναι η οικογένεια, στεγαστικό, δημογραφικό, φτωχοί και ευάλωτοι. Πρόκειται για μεγάλη εξαπάτηση της κοινωνίας. Διότι επί Μητσοτάκη η φτώχεια αυξήθηκε. Από 17,9% του πληθυσμού το 2019 αυξήθηκε στο 18,9% το 2023. Από τα 4,3 εκατομμύρια νοικοκυριά, σε κίνδυνο φτώχειας βρίσκονται τα 826.000 ή 2 εκατομμύρια άνθρωποι (ΕΛΣΤΑΤ). Μεγαλύτερο ποσοστό έχουν γυναίκες (19,8%), παιδιά (21,8%), νοικοκυριά με παιδιά (22%), μονογονεϊκές οικογένειες (37%) – όσους “φροντίζει” ο κ. Μητσοτάκης.
- Ποιος καρπώνεται επομένως την ανάπτυξη; Οι επιχειρήσεις που τα κέρδη τους έχουν διπλάσιο μερίδιο στο ΑΕΠ (53%) από τους μισθούς (27%). Αυτές είναι οι δύο Ελλάδες. Από τη μία, φτωχοί εργαζόμενοι. Από την άλλη, εκρηκτικά κέρδη επιχειρηματικών ομίλων. Με Μητσοτάκη, υπερπενταπλασιάστηκαν από το 2019.
- Γιατί αυξάνεται η φτώχεια με τη ΝΔ ενώ από το 2015 έως το 2019 έπεφτε; Διότι η ΝΔ επί 5,5 χρόνια εφαρμόζει πολιτική βίαιης αναδιανομής εισοδημάτων και περιουσιών από φτωχούς και μεσαίους προς πολύ πλούσιους και μεγάλες επιχειρήσεις. Χρησιμοποιεί γι’ αυτό: σκανδαλώδεις φοροαπαλλαγές του πλούτου, εκποίηση της ακίνητης περιουσία, ιδιωτικοποίηση και συρρίκνωση υγείας, παιδείας, πρόνοιας, Απίστευτες αντεργατικές πολιτικές.
- Η φτώχεια αυξήθηκε και διότι η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια μειώνει τις προνοιακές δαπάνες του ΟΠΕΚΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με το 2019. Τις μείωσε κατά 17% μέχρι και το 2023 και κατά 22% μέχρι και φέτος. Αυτά προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία των απολογισμών τα έτη 2019, 2022 και 2023. Και από υπολογισμούς για το 2024 με βάση τις εκταμιεύσεις μέχρι και Νοέμβριο.
- Πώς “κατάφερε” η ΝΔ αυτές τις μειώσεις; Εθεσε σε κίνηση δύο μηχανισμούς. Ο πρώτος μηχανισμός: Κράτησε καθηλωμένα τα βασικά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ στο ύψος του 2019 (πχ στεγαστικό και παιδιού) και αύξησε σε ποσοστό χαμηλότερο του πληθωρισμού τα αναπηρικά και το Ελάχιστο Εγγυημένο. Ο δεύτερος μηχανισμός: Μείωσε ραγδαία τον αριθμό των δικαιούχων διότι αρνήθηκε να αναπροσαρμόσει τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια με βάση τον πληθωρισμό, δηλαδή την ακρίβεια και θέσπισε την τεκμαρτή φορολόγηση ελεύθερων επαγγελματιών με άδικο τρόπο. Ετσι, 107.240 οικογένειες έχασαν μέσα σ’ έναν χρόνο το επίδομα παιδιού, 40.583 το επίδομα στέγης και 25.490 το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
- Ακόμη πιο εξοργιστικό είναι ότι μέσα στην πιο άγρια στεγαστική κρίση που ζούμε μετά τη μικρασιατική καταστροφή, η κυβέρνηση Μητσοτάκη μειώνει το κονδύλι για στεγαστικό επίδομα κατά 60 εκατομμύρια ευρώ, από τα 400 το 2019. Εδώ ντρέπεται και η ντροπή!
- Ως Νέα Αριστερά για την αντιμετώπιση του στεγαστικής κρίσης προτείνουμε:
1. Προστασία πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς
2. Διπλασιασμό επιδότησης ενοικίου για νέους έως 45 ετών, με διασφάλιση ότι δεν θα αυξηθεί το καταβαλλόμενο σήμερα ενοίκιο.
3. Περιορισμό του airbnb μόνον σε δύο ακίνητα ανά φυσικό πρόσωπο, απαγόρευση για εταιρείες και κατάργηση της golden visa.
4. Πλαφόν ενοικίου στις ιδιαίτερα επιβαρυμένες περιοχές των αστικών κέντρων.
5. Δημιουργία αποθέματος Ενοικιαζόμενων Κατοικιών που θα παραχωρούνται στο κράτος για 5-8 χρόνια για να τις διαχειριστεί σε συνεργασία με τους ΟΤΑ με χαμηλότερο ή δωρεάν ενοίκιο. Οι ιδιοκτήτες τους θα ωφελούνται ελκυστικού πακέτου φοροαπαλλαγών, ενεργειακής αναβάθμισης κ.λπ.
- Καταψηφίζουμε τον Προϋπολογισμό.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Το μεγάλο αφήγημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι ότι μπορεί να μην ελέγχεται ακόμη η ακρίβεια αλλά έχουμε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από την υπόλοιπη Ευρώπη. Εχουμε πολιτική σταθερότητα. Και στις προτεραιότητές μας είναι η οικογένεια, στεγαστικό, δημογραφικό, φτωχοί και ευάλωτοι.
Πρόκειται για μεγάλη εξαπάτηση της κοινωνίας. Διότι επί Μητσοτάκη η φτώχεια αυξήθηκε.
Από 17,9% του πληθυσμού το 2019 αυξήθηκε στο 18,9% το 2023. Από τα 4,3 εκατομμύρια νοικοκυριά, σε κίνδυνο φτώχειας βρίσκονται τα 826.000 ή 2 εκατομμύρια άνθρωποι (ΕΛΣΤΑΤ).
Μεγαλύτερο ποσοστό έχουν γυναίκες (19,8), παιδιά (21,8%), νοικοκυριά με παιδιά (22%), μονογονεϊκές οικογένειες (37%) – όσους “φροντίζει” ο κ. Μητσοτάκης.
Πίνακας 1: Αύξησης της φτώχειας στην Ελλάδα επί ΝΔ
| Γενική Φτώχεια | Παιδιά | Νέοι | Γυναίκες | Ενοικιαστές | |
| 2014 | 21,4 | 26,6 | 29,9 | 21,2 | 26,8 |
| 2019 | 17,7 | 20,9 | 23,7 | 17,8 | 18,5 |
| 2022 | 18,9 | 21,8 | 28,2 | 19,8 | 19,9 |
| Δ% 2019-2014 | -17,3% | -21,4% | -20,7% | -16,0% | -31,0% |
| Δ% 2022-2019 | 6,8% | 4,3% | 19,0% | 11,2% | 7,6% |
Στοιχεία Eurostat κι ΕΛΣΤΑΤ: https://www.statistics.gr/documents/20181/20cac507-3a56-a584-effd-8ac6acfec409
Ποιος καρπώνεται επομένως την ανάπτυξη; Οι επιχειρήσεις που τα κέρδη τους έχουν διπλάσιο μερίδιο στο ΑΕΠ (53%) από τους μισθούς (27%).
Αυτές είναι οι δύο Ελλάδες. Από τη μία, φτωχοί εργαζόμενοι. Από την άλλη, εκρηκτικά κέρδη επιχειρηματικών ομίλων. Με Μητσοτάκη υπερπενταπλασιάστηκαν από το 2019.
Είμαστε πρώτοι στον ΟΟΣΑ με την ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση του πλούτου.
Γιατί αυξάνεται η φτώχεια με τη ΝΔ ενώ από το 2015 έως το 2019 έπεφτε;
Διότι η ΝΔ επί 5,5 χρόνια εφαρμόζει πολιτική βίαιης αναδιανομής εισοδημάτων και περιουσιών από φτωχούς και μεσαίους προς πολύ πλούσιους και μεγάλες επιχειρήσεις.
Χρησιμοποιεί γι’ αυτό:
–Σκανδαλώδεις φοροαπαλλαγές του πλούτου
–Εκποίηση της ακίνητης περιουσίας
– Ιδιωτικοποίηση και συρρίκνωση υγείας, παιδείας, πρόνοιας
– Απίστευτες αντεργατικές πολιτικές
Θα σταθώ σε δύο μόνο όψεις, διότι επηρεάζουν άμεσα τη φτώχεια. Τις αντεργατικές πολιτικές και τη συρρίκνωση των προνοιακών δαπανών.
[α] Αποτέλεσμα των αντεργατικών πολιτικών ήταν η αύξηση κατά 6,55% του μέσου μισθού το 2019-23 να φαγωθεί από την ακρίβεια που ήταν διπλάσια (13,4%). Οι μεγάλες εταιρείες υπερπενταπλασίασαν τα κέρδη τους. Οι εργαζόμενοι έλαβαν μισθούς μειωμένης αγοραστικής δύναμης, τους χαμηλότερους στην Ε.Ε, πλην Βουλγαρίας.
Πίνακας 2: Μείωση αγοραστικής δύναμης μισθών στην Ελλάδα
| ΑΕΠ (ΔΙΣ ΕΥΡΩ) | ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΜΙΣΘΟΣ | ΔΤΚ | ΔΤΚ ΔΙΑΤΡΟΦΗ | ΔΤΚ ΣΤΕΓΑΣΗ | ΔΤΚ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ | |
| 2019 | 185,18 | 15967 | 101,26 | 98,67 | 103,91 | 105,62 |
| 2023 | 225,20 | 17013 | 114,83 | 126,44 | 119,97 | 120,71 |
| Δ% 2023-2019 | 21,6% | 6,55% | 13,4% | 28,1% | 15,5% | 14,3% |
Στοιχεία για Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και υποδείκτες:https://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/DKT87/-
Στοιχεία Μέσου Ετήσιου Μισθού:
[β] Η φτώχεια αυξήθηκε και διότι η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια μειώνει τις προνοιακές δαπάνες του ΟΠΕΚΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με το 2019. Τις δαπάνες δηλαδή για παιδιά, ανάπηρους, ευάλωτους, στέγαση. Τις μείωσε κατά 17% μέχρι και το 2023 και κατά 22% μέχρι και φέτος. Αυτά προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία των απολογισμών τα έτη 2019, 2022 και 2023. Και από δικούς μας υπολογισμούς για το 2024 με βάση τις εκταμιεύσεις μέχρι και Νοέμβριο.
Πίνακας 3: Οι δαπάνες του ΟΠΕΚΑ για επιδόματα
(ποσά σε δισ. ευρώ)
| Προβλέψεις | Εκτιμήσεις | Πραγματο ποιήσεις | Πραγματο ποιήσεις (%ΑΕΠ) | Ονομαστικό ΑΕΠ | |
| 2019 | 3,164 | 3,273 | 3,070 | 1,66% | 185,2 |
| 2022 | 3,711 | 3,965 | 3,183 | 1,53% | 207,9 |
| 2023 | 3,555 | 3,723 | 3,080 | 1,37% | 225,2 |
| 2024* | 3,572 | 3,509 | 3,060 | 1,29% | 237,0 |
| Δ% 2023-2019 | -17,5% | 21,6% | |||
| Δ% 2024-2019 | -22,1% | 28,0% |
Οι προβλέψεις για τον επόμενο χρόνο και οι εκτιμήσεις για τον τρέχοντα χρόνο περιλαμβάνονται στις Εισηγητικές Εκθέσεις. Οι πραγματοποιήσεις μέχρι και το 2023 περιλαμβάνονται στους Απολογισμούς Εσόδων κ Εξόδων ενώ για το 2024 είναι δική μας εκτίμηση.
Πώς “κατάφερε” η ΝΔ αυτές τις μειώσεις;
Εθεσε σε κίνηση δύο μηχανισμούς.
Ο πρώτος μηχανισμός:
Κράτησε καθηλωμένα τα βασικά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ στο ύψος του 2019 – πχ στεγαστικό και παιδιού
Και αύξησε σε ποσοστό χαμηλότερο του πληθωρισμού τα αναπηρικά και το Ελάχιστο Εγγυημένο.
Ο δεύτερος μηχανισμός:
Μείωσε ραγδαία τον αριθμό των δικαιούχων διότι αρνήθηκε να αναπροσαρμόσει τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια με βάση τον πληθωρισμό, δηλαδή την ακρίβεια και θέσπισε την τεκμαρτή φορολόγηση ελεύθερων επαγγελματιών με άδικο τρόπο.
Ετσι, 107.240 οικογένειες έχασαν μέσα σ’ έναν χρόνο το επίδομα παιδιού.
40.583 το επίδομα στέγης.
25.490 το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
Πίνακας 4: Μείωση αριθμού δικαιούχων επιδομάτων
| Επίδομα Παιδιού | Επίδομα στέγασης | Ελάχιστο Εγγυημένο | |
| Νοε-23 | 687.234 | 251.965 | 205.771 |
| Νοε-24 | 579.994 | 211.382 | 180.281 |
| Δ 2024-2023 | -107.240 | -40.583 | -25.490 |
| Δ% 2024-2023 | -15,6% | -16,1% | -12,4% |
Εκτός από τις μειώσεις, υπάρχει και άλλη εξαπάτηση. Η κυβέρνηση φουσκώνει πλασματικά τους προϋπολογισμούς του ΟΠΕΚΑ και στο τέλος της χρονιάς ξοδεύει πολύ λιγότερα. Περίπου μισό δισ. ευρώ λιγότερα κάθε χρόνο με βάση τα επίσημα στοιχεία των απολογισμών.
Πίνακας 5: Απόκλιση προϋπολογισμών ΟΠΕΚΑ από πραγματοποιήσεις
| Προβλέψεις | Εκτιμήσεις | Πραγματο ποιήσεις | Δ% Πραγμ/Εκτιμ | Δ% Πραγμ/Προβλ | |
| 2019 | 3,164 | 3,273 | 3,070 | -6,20% | -2,97% |
| 2022 | 3,711 | 3,965 | 3,183 | -19,72% | -14,23% |
| 2023 | 3,555 | 3,723 | 3,080 | -17,27% | -13,36% |
| 2024* | 3,572 | 3,509 | 3,060 | -12,80% | -14,33% |
Ακόμη πιο εξοργιστικό είναι ότι μέσα στην πιο άγρια στεγαστική κρίση που ζούμε μετά τη μικρασιατική καταστροφή, η κυβέρνηση Μητσοτάκη μειώνει το κονδύλι για στεγαστικό επίδομα κατά 60 εκατομμύρια ευρώ, από τα 400 το 2019. Εδώ ντρέπεται και η ντροπή!
Τέλος, εξίσου εξοργιστικοί είναι οι επικοινωνιακοί ακροβατισμοί της κυβέρνησης στο δημογραφικό. Διότι στην εισηγητική βλέπουμε ότι ακόμη και αυτός ο πλασματικός (όπως εξήγησα) προϋπολογισμός των 4 περίπου δισ. ευρώ του Υπουργείου Οικογένειας μειώνεται το 2025 σε σχέση με φέτος κατά 2,5 εκατομμύρια.
Μέσα σε έναν χρόνο σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το 47,3% του πληθυσμού από 29,1% έχει δυσκολία να πληρώσει νοίκι, δόσεις δανείων και λογαριασμούς (ρεύμα, νερό κλπ). Δηλαδή ο μισός πληθυσμός της χώρας βρίσκεται σε στεγαστική κρίση – 4,8 στα 10,2 εκατομμύρια πολιτών – την μεγαλύτερη στην Ευρώπη.
Η κυβέρνηση:
1. Σπαταλά 1 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και 750 εκατομ. από τη ΔΥΠΑ για 30.000 δάνεια με τα προγράμματα Σπίτι μου Ι και ΙΙ, που είναι σταγόνα στον ωκεανό για τα 1,2 εκατομμύρια νοικοκυριά χωρίς ιδιόκτητη στέγη και τα 2/3 των νέων που ζουν ή συντηρούνται από τους γονείς τους.
2. Εξαγγέλλει πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής που δεν είναι καν αντιπαροχή αλλά επιδότηση μεγαλοκατασκευαστών με κρατική γη.
3. Εκανε μια τρύπα στο νερό για το airbnb.
ΩΣ ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ:
1. Προστασία πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς
2. Διπλασιασμό επιδότησης ενοικίου για νέους έως 45 ετών, με διασφάλιση ότι δεν θα αυξηθεί το καταβαλλόμενο σήμερα ενοίκιο.
3. Περιορισμό του airbnb μόνον σε δύο ακίνητα ανά φυσικό πρόσωπο, απαγόρευση για εταιρείες και κατάργηση της golden visa.
4. Πλαφόν ενοικίου στις ιδιαίτερα επιβαρυμένες περιοχές των αστικών κέντρων.
5. Δημιουργία αποθέματος Ενοικιαζόμενων Κατοικιών που θα παραχωρούνται στο κράτος για 5-8 χρόνια για να τις διαχειριστεί σε συνεργασία με τους ΟΤΑ με χαμηλότερο ή δωρεάν ενοίκιο. Οι ιδιοκτήτες τους θα ωφελούνται ελκυστικού πακέτου φοροαπαλλαγών, ενεργειακής αναβάθμισης κ.λπ.
Οσο για το ότι η κυβέρνηση αντιμετωπίζει το δημογραφικό, αυτό είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο.
Ως Νέα Αριστερά, καταψηφίζουμε τον Προϋπολογισμό.
