Τα είπα και την ψυχή μου την έσωσα.
Το εισηγητικό κείμενο θέσεων της ΚΕ αναφέρεται στην αφορμή (3Β ) και τα αίτια (3Γ) συγκρότησης της ΝΑ. Επιχειρεί δε μία αποτίμηση της ιστορίας του ΣΥΡΙΖΑ . Είναι παράδοξο ότι ένα νεοσύστατο κόμμα νιώθει την ανάγκη να απολογηθεί για τα πεπραγμένα ενός άλλου κόμματος . Αυτό είναι εν μέρει σωστό, επειδή το μεγαλύτερο μέρος (σχεδόν όλοι ) του στελεχικού δυναμικού προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ . Περιληπτικά στο κείμενο θέσεων αναφέρεται στο ότι κάτι άρχισε να στραβώνει το
- Το 2019 και μετά ακολουθήσαμε την λαθεμένη πολιτική της της διεύρυνσης προς το κέντρο κλπ.
Οι αιτίες όμως είναι βαθύτερες. Θα πρέπει να ανατρέξουμε στο απώτερο παρελθόν . Ο ΣΥΡΙΖΑ από την ίδρυση του είχε υιοθετήσει μια στρατηγική μεταρρυθμίσεων, που στόχευαν στην ανακούφιση των δεινών των λαϊκών στρωμάτων. Αποδεχόμενος το πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας στόχευε στην αναρρίχηση του στην κυβέρνηση . Κατόρθωσε -με την πολιτική Αλαβάνου – να ενώσει πολλές αριστερές ομάδες και δυνάμεις και να τις πείσει να αγωνιστούν για την «κυβερνώσα αριστερά» που θα έκανε πράξη τις φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις . Η ιδεολογική ομοιογένεια των διαφόρων συνιστωσών ήταν χαλαρή , με γενικόλογες αναφορές στον σοσιαλισμό.
Η πολιτική αυτή σύλληψη κληρονομείται στον Τσίπρα από τον προκάτοχο του. Η οικονομική κρίση που άρχισε το 2009 ήταν ούριος άνεμος για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ προς την κυβέρνηση . Ο ΣΥΡΙΖΑ καλλιεργεί την εντύπωση στον λαό ότι η κατάργηση των μνημονίων είναι σχετικά εύκολη υπόθεση .Θα σκίσουμε τα μνημόνια με ένα νόμο και ένα άρθρο , θα επιβάλουμε σεισάχθεια κ.λ.π. Στις αρχές του 2015 ήταν η στιγμή που οι απάνω δεν μπορούσαν να κυβερνήσουν και οι κάτω δεν άντεχαν να κυβερνηθούν . Ο ΣΥΡΙΖΑ αναρριχήθηκε στην κυβέρνηση και κυβερνά με τους ΑΝΕΛ με συγκολλητική ουσία τα αντιμνημόνια. Ευθύς, ανέκυψαν διαφωνίες για το αν έπρεπε να παραμείνουμε ή να αποχωρήσουμε από την ευρωζώνη.
Η κυβέρνηση στηρίζεται από τον λαό που είναι κάθε μέρα στους δρόμους και έχει ανοιχτό πόλεμο από το μπλοκ εξουσίας και τους αμερικανό ευρωπαίους «συνεταίρους». Η τάση «αριστερή πλατφόρμα» με θέση υπέρ της αποχώρησης από την ευρωζώνη αποσπάται από τον ΣΥΡΙΖΑ και δημιούργησε τον πολιτικό φορέα ΛΑΕ . Ακολουθεί ο υπουργός οικονομικών σ. Βαρουφάκης που αργότερα θα κάνει το Μερα25 καθώς και η Ζωή Κωνσταντοπούλου που θα κάνει αργότερα την «πλεύση ελευθερίας».
Παράπλευρα με την αποχώρηση της «αριστερής πλατφόρμας» αποχώρησαν πολλά στελέχη που είχαν οργανική επαφή με μαζικούς χώρους . Με την έναρξη εφαρμογής του τρίτου μνημονίου ο κόσμος απογοητεύεται και εξαφανίζεται από τους δρόμους . Ο ΣΥΡΙΖΑ αποκόπτεται από τον λαό και η ηγεσία του δεν έχει τρόπο να αφουγκράζεται την λαϊκή θέληση. Εκείνο το χρονικό διάστημα επέρχεται η σταδιακή συρρίκνωση της κοινωνικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ και μείωση της επιρροής του στην νέα γενιά . Η ανάγκη για στελέχωση του κράτους για την διακυβέρνηση απαιτούσε 12000 άτομα και ο ΣΥΡΙΖΑ διέθετε μόνο 300.(εκτιμήσεις στελεχών της εποχής ). Επιλέχτηκε η πολιτική της προσέλκυσης πολιτικού προσωπικού από όμορους πολιτικούς χώρους αλλά και από δεξιό ΑΝΕΛ με το οποίο εξακολουθεί να συγκυβερνά . Το κόμμα αποστερημένο από την μετάθεση κορυφαίων στελεχών σε κρατικές θέσεις υπολειτούργησε.
Τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε πολλά καλά , αλλά θα μπορούσε να κάνει περισσότερα . Οι λαϊκές τάξεις που τον στήριξαν ,απογοητεύτηκαν σταδιακά, επειδή περίμεναν περισσότερα. Η κυβέρνηση αδυνατούσε να αντιληφθεί την αλλαγή διάθεσης της κοινωνίας .
Δημιουργείται ο θεσμός του «πρωινού καφέ» που υποκαθιστά τα εκλεγμένα όργανα του κόμματος για την παραγωγή πολιτικής . Πλαισιώνεται από άτομα της επιλογής του Τσίπρα . Προτιμώνται άτομα που δεν θα διαφωνήσουν ποτέ με τον πρόεδρο . Τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει στις εκλογές του 2019. Επιλέγει να στραφεί προς το κέντρο για να διευρύνει την κομματική του βάση . Ερχεται η «Γέφυρα». Μαζί της φέρνει τις αναλύσεις για τις κινήσεις του πολιτικού φάσματος που γοητεύει την ηγεσία του σύρριζα . Στον τίτλο ΣΥΡΙΖΑ προστίθεται και το ΠΣ . Το νέο σχήμα δεν ενδιαφέρεται για τις κινήσεις στο βάθος της κοινωνίας . Αγνοεί εντελώς τι γίνεται στις εργατικές συνοικίες . Η στροφή προς το κέντρο ενοχλεί το λαϊκό αριστερό κοινό. Από τον κόσμο που τον ψήφησε το 2015 (2.500.000+ ψήφοι ) έχουν απομένουν λιγότεροι από 1.000.000 .
Ο «πρωινός καφές» στέλνει μηνύματα ότι πάμε καλά . Συμπεριφέρεται ηγεμονικά και απορρίπτει υπεροπτικά τις συμμαχίες με όμορες πολιτικές δυνάμεις κάτω από ένα κοινό πρόγραμμα . Εσωκομματικά οι «τάσεις» δίνουν και παίρνουν. «Κίνηση μελών» , «53», «ρενέ», «αριστερά δίκτυα» , «πρωτοβουλία» , «ομπρέλα» , «6+6» όλες δρουν η μια εναντίον της άλλης , όλες κατέχουν την αλήθεια και οι άλλες είναι υπονομευτές της ενότητας. Το κόμμα αδυνατεί να παράξει πολιτική . Το δικαίωμα αυτό έχει εκχωρηθεί στις τάσεις που η κάθε μία παράγει την δική της πολιτική που μπλοκάρεται όμως από την πολιτική των άλλων τάσεων . Στο συνέδριο της άνοιξης του 2022 η ηγετική ομάδα υπό τον Τσίπρα , ζητάει δικτατορικές εξουσίες για τον πρόεδρο . Το συνέδριο του κάνει την χάρη .Οπως του την είχε κάνει και στο προηγούμενο συνέδριο . Η εκλογική συντριβή του 2023 αφυπνίζει τον ΣΥΡΙΖΑ και αντιλαμβάνεται την νέα οδυνηρή πραγματικότητα . Δεν είναι ένα κόμμα του 35-40% αλλά ένα κόμμα του 17%. Ο Τσίπρας παραιτείται . Το κόμμα ψάχνει για σωτήρα ,εμφανίζεται γαμπρός από την Νέα Υόρκη . Τον Νοέμβριο του 2023 αποχωρούν σύντροφοι που έμελλε να δημιουργήσουν τον Πολιτικό φορέα της Νέας Αριστεράς . Εχουν επωμιστεί την ανασυγκρότηση της αριστεράς. Ερχονται να εφεύρουν νέες στρατηγικές και πολιτικές για να πετύχουν εκεί που απέτυχαν τα παλιότερα αριστερά πειράματα .Εχουν βάσιμες πιθανότητες να το πετύχουν αν αποφύγουν τα λάθη του παρελθόντος.
Σε αυτήν την ιστορία τέσσερα σημεία είχαν ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο :
- Με την ιδεολογική ανομοιογένεια των συνιστωσών φορέων. αποδείχθηκε δύσκολο να συγκροτηθεί μία θεωρία για την κατάληψη της εξουσίας . Και ως γνωστό χωρίς θεωρία η πράξη είναι επιπόλαιη. Και υπήρξε πολύ επιπολαιότητα .
- Η στρατηγική επιλογή «κατάληψης της κυβέρνησης» για να επιτευχθούν οι φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις ήταν η μεγάλη αποτυχία . Πολύ εύστοχα η συντρόφισσα Μπέτη Μπαζιάνα παρατήρησε πολύ αργότερα ότι «δεν αγγίξαμε τους αρμούς της εξουσίας». Η επιλογή αυτή παραβιάζει την ανάγκη συντριβής του αστικού κράτους .
- Η δράση των τάσεων. ήταν ανεπίτρεπτα ανεκτή από τον ΣΥΡΙΖΑ .Στην ουσία η δράση τους είναι αντίθετη με την θέαση του κόμματος ως το ανώτατο γνωστικό συλλογικό υποκείμενο . Εγγενώς ο φραξιονισμός εμποδίζει την παραγωγή πολιτικής από το κόμμα .
- Η απομάκρυνση του κόμματος από τον λαό. Χωρίς την συμμετοχή του λαού στην ενεργό πολιτική, το κόμμα είχε την αδυναμία του Ανταίου . Κάναμε και τα τέσσερα λάθη που μας οδήγησαν σε μιά μισή επανάσταση που την διαδέχθηκε η ολόκληρη αντεπανάσταση που ζούμε .
Για το κρίσιμο θέμα της παραγωγής πολιτικής
Αρχικά τρέχουσα πολιτική παραγόταν σε δύο φάσεις . Πρώτα στις συνιστώσες και μετά στα ενιαία όργανα . Μετά την αποχώρηση των συνιστωσών το μοντέλο της παραγωγής πολιτικής με δύο φάσεις συνεχίστηκε με την συγκρότηση τάσεων που είχαν αναλάβει την πρώτη φάση της παραγωγής πολιτικής . Σε μια δεύτερη φάση , η πολιτική παραγόταν από τα κομματικά όργανα. Στην ουσία αυτό που εκφερόταν ως πολιτική ήταν η πολιτική της κυρίαρχης τάσης στα ανώτατα κομματικά όργανα . Εκεί κυριαρχούσε η φράξια «κίνηση μελών» και για αυτόν το λόγο εκ των πραγμάτων έχει την πολιτική ευθύνη για το όλο χάλι.
Μερικά σχόλια για την αυτοκριτική στο κείμενο θέσεων
Στο κεφάλαιο 3, 3Γ για την περίοδο 2015 – 2019 στο προτεινόμενο κείμενο θέσεων της Κ.Ε. Επιχειρεί και κάνει αποτίμηση του κυβερνητικού έργου .
Η αποτίμηση των πεπραγμένων είναι σωστή ,αλλά χρειάζεται να συμπληρωθεί με αυτά που έπρεπε και είχαμε υποσχεθεί να γίνουν και δεν έγιναν. Η δικαιολογία ότι είχαμε μνημόνια και εξωτερικούς καταναγκασμούς είναι ρηχή. Η συμφωνία των Πρεσπών ήταν εξαιρετική , αλλά θα πρέπει να κάνουμε αναφορά και για την δημιουργία της Νατοϊκής βάσης της Αλεξανδρούπολης . Η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική είναι σωστή , αλλά θα πρέπει να απολογηθούμε και με την στρατηγική προσέγγιση με το Ισραήλ .
Η επιλογή της παραμονής στην ευρωζώνη δεν τεκμηριώνεται με την επίκληση ότι οι ισχυριζόμενοι τα αντίθετα είναι βολονταριστές. Στην ουσία επιχειρούμε να συγκρίνουμε κάτι που έγινε (παραμονή στην ευρωζώνη ) με κάτι που ίσως γινόταν (αποχώρηση από την ευρωζώνη) . Αυτές οι αποτιμήσεις είναι πρακτικά δύσκολες. Επιπλέον εκ των πραγμάτων θέτουν εμπόδια για συνεργασίες με πολιτικούς χώρους που έχουν η είχαν αντίθετη άποψη με την δική μας. Μια σκεπτικιστική άποψη για το εν λόγω ζήτημα θα ήταν προτιμότερη. Προτάσεις όπως «δεν μπορούσε να θυσιαστεί ο ελληνικός λαός για λόγους ιδεολογικής καθαρότητας και αλαζονικού δογματισμού» εγγράφονται για να αποφευχθεί ο ουσιαστικός διάλογος για τις αιτίες της κακοδαιμονίας .
Το τσιτάτο «η πολιτική λαμβάνει χώρα στο πεδίο του πραγματικού και όχι στο πεδίο του φανταστικού και του βολονταρισμού» που υπάρχει στο κείμενο θέσεων, το επικαλείται ο κάθε πολιτικάντης και φυσικά δεν αποτελεί πολιτικό επιχείρημα . Γενικά ο απολογισμός που περιγράφεται στην ενότητα 2015-2019 από την ομάδα των συντρόφων που έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ για να κάνει την Νέα Αριστερά είναι ενοχικός. Παραγνωρίζει το γεγονός ότι καθόλου δεν αφορά συντρόφους που έρχονται στην ΝΑ και δεν πέρασαν από τον ΣΥΡΙΖΑ . Γί αυτό τον λόγο, ζητάω η παρούσα ανάλυση να αντικαταστήσει την ανάλυση στο κείμενο θέσεων. Το αποστέλλω στην αρμόδια επιτροπή και ζητάω από την συνέλευση της τοπικής οργάνωσής μου , να το υπερψηφίσει ώστε να πάει με την υπογραφή της. Η στενότητα χώρου δεν επαρκεί για την αποτίμηση και τον ρόλο των φραξιών , που αυτοπροσδιορίζονται ως ιδεολογικά ρεύματα , τουλάχιστον αυτών που αποτελούν έστω και άτυπα ιδρυτικά συστατικά της Νέας Αριστεράς …
Συντροφικά,
Από την Κ.Ο Βριλησσίων.
Νίκος Πανόπουλος.
