ΠΡΟΣ ΤΟ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ της ΝΕΑΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ,
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ :
ΘΕΣΕΙΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ – ΕΝΕΡΓΕΙΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ,
ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ
1. Από την Κλιματική Αλλαγή/Κρίση σε ένα “Νέο Κλιματικό Καθεστώς”
Η κλιματική καταστροφή και η Απορρύθμιση των δυνητικών ισορροπιών των γήϊνων Οικοσυστημάτων απειλούν τη Βιωσιμότητα του πλανήτη, της Ανθρωπότητας συμπεριλαμβανομένης, και διαμορφώνουν ένα “ΝΕΟ ΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ” για τη Γη και για τους “κατοίκους” της.
Το νέο αυτό “Κλιματικό Καθεστώς” (Βλ. θέσεις του Νικήτα Μυλόπουλου, καθηγητή στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και διευθυντή του Εργαστηρίου Υδρολογίας και Ανάλυσης Υδατικών Συστημάτων), καθώς επίσης και τα ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ (Ορια Χώρου και Ορια Υλης) επιβάλλουν αναστοχασμό και κινητοποίηση Συναγερμού των κοινωνιών σε τοπικό έως και πανανθρώπινο/παγκόσμιο επίπεδο. Σ’ αυτό το νέο κλιματικό καθεστώς αλλάζουν τα πάντα και πρέπει να αλλάξουμε και εμείς τα πάντα που αφορούν και τη δική μας τη ζωή.
Το ΟΡΑΜΑ, και Ζητούμενο με κατεπείγοντα χαρακτήρα είναι: Ενα “ΝΕΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ” με:
Ριζοσπαστικό κοινωνικο-οικολογικό μετασχηματισμό του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, όπως επίσης παροχής υπηρεσιών εξυπηρέτησης/κάλυψης βασικών κοινωνικών και ανθρώπινων αναγκών.
Νέο μοντέλο, ΣΥΜΒΙΩΤΙΚΗΣ και όχι πλέον ληστρικής, ΣΧΕΣΗΣ με τη ΦΥΣΗ/με τον ΟΙΚΟ. ΜΕΙΩΣΗ της ΖΗΤΗΣΗΣ, συνεπώς και της ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, άρα αντίστοιχη ΜΕΙΩΣΗ της ΧΡΗΣΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
Νέο Υπόδειγμα Ζωής/Βίου
Οικο-Λογική Οικονομία/Οικονομία του ΟΙΚΟΥ.
2. Από την ΑΝΑΠΤΥΞΗ, είτε “Αειφόρο” είτε “Πράσινη” είτε “Βιώσιμη” είτε οιουδήποτε παρεμφερούς επιθετικού προσδιορισμού
σε μία “ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ” ή ΟΙΚΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, τόσο σε επίπεδο Οικονομίας όσο και σε ιδεολογικό επίπεδο/σε επίπεδο Οικοδομήματος.
Η με απίστευτους ρυθμούς διευρυνόμενη παγκοσμίως ανθρωπογενής οικονομική παρέμβαση με τεχνικά-τεχνολογικά μέσα και υποδομές σε κάθε γήϊνο, ηπειρωτικό, θαλάσσιο,
ατμοσφαιρικό οικοσύστημα, τόσο με “ειρηνικά” όσο και με “πολεμικά” μέσα, και η ως εκ τούτου προκαλούμενη υποβάθμιση και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, είναι εγγεγραμμένη στον γενετικό κώδικα της οικονομικής Αναπτυξιακής διαδικασίας.
Το τίμημά της Ανάπτυξης: Βαρύτατο, Ασύλληπτο. Οδηγεί το Αύριο του Πλανήτη και την Ανθρωπότητα σε ¨Αχαρτογράφητα Νερά¨, Βλ. α) ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΤΙΜΗΜΑ, αυτό της Κλιματικής μεταβολής/της Κλιματικής Καταστροφής, δηλ. ένα ΝΕΟ ΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ, β) ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΙΜΗΜΑ, δηλ. αυτό της διεύρυνσης σε βαθμό γιγάντωσης, στις εποχές πλέον του νεοφιλελευθερισμού και της παγκοσμιοποίησης, των κοινωνικών ανισοτήτων.
Η Ανάπτυξη από τη φύση της έχει ανάγκη και τον τελευταίο τόνο όπως και το τελευταίο κυβικό μέτρο ορυκτών καυσίμων για την εξ ορισμού – ακριβώς λόγω της φύσης της (ήτοι: ΔΙΑΡΚΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ, growth στα αγγλικά, Wachstum στα γερμανικά) – διαρκή επέκταση, διεύρυνση, διόγκωσή της.
3. “Πράσινη Ενεργειακή Μετάβαση” – Ενεργειακή Μετάβαση με “Πράσινη Ανάπτυξη” ; ή
Οικολογικά και Κοινωνικά συμβατή Ενεργειακή Μετάβαση με: ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ + ΑΠΕ
3.1 “Πράσινη Ενεργειακή Μετάβαση” – Ενεργειακή Μετάβαση με “Πράσινη Ανάπτυξη” : ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΑ
“Ζωτικής” ανάγκης καθίσταται κατά τα αμέσως επόμενα χρόνια, για το καπιταλιστικό ≡ αναπτυξιοκρατικό μοντέλο οικονομίας, λόγω της “πράσινης ενεργειακής μετάβασης κατά το διάστημα 2024-2050”, της μετάβασης δηλ. από τους Ορυκτούς ενεργειακούς πόρους στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), η αναπτυξιακή αξιοποίηση ή δυνατόν και του τελευταίου km2 οιουδήποτε γήϊνου οικοσυστήματος, με συνέπεια το ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΤΙΜΗΜΑ/την ολοκλήρωση της “Θυσίας” και της γήϊνης ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ.
Με βάση τον σχεδιασμό της “πράσινης” ενεργειακής μετάβασης έως το 2050 (Βλ. “Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα”/ΕΣΕΚ-2023 [10/2023] και νέα αναθεωρημένη έκδοση 8/2024 [ΕΣΕΚ-2024] κ.ά.) προκύπτει σταδιακός οκταπλασιασμός έως δεκατριαπλασιασμός (8x – 13x) και πλέον ως προς την εγκατεστημένη ισχύ έργων ΑΠΕ (κυρίως Αιολικά Πάρκα/ΑΠ και Φωτοβολταϊκά Πάρκα/ΦΒ και συνοδά έργα Αποθήκευσης) κατά το εν λόγω χρονικό διάστημα, προκειμένου – με ηλεκτροπαραγωγή – να καλύπτονται οι συνολικές ενεργειακές ανάγκες της χώρας. (Το 2023 ανέρχονταν περίπου σε 12 GW =12.000 MW.)
Σημειωτέον ότι η συνολική πρωτογενής διάθεση ενέργειας (από ορυκτά καύσιμα και ΑΠΕ) καθώς και η συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας το έτος 2022 ανέρχονταν, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΣΕΚ-2024, περίπου σε 253 TWh (εκ των οποίων 43 TWh από ΑΠΕ) και 195 TWh αντίστοιχα (1 TWh = 1.000 GWh = 1.000.000 MWh = 1.000.000.000 KWh).
Στα ενεργειακά μεγέθη των ΕΣΕΚ ως άνω δεν συμπεριλαμβάνονται (άρα αποκρύπτονται σιωπηρά από τα ΕΣΕΚ) μεταξύ άλλων και τα εξής, βαρύνουσας ενεργειακής και όχι μόνον σημασίας, επιπλέον έργα “πράσινης” ενεργειακής μετάβασης:
α) Ψηφιοποίηση, Τεχνητή Νοημοσύνη, Data Centers και β) Ηλεκτρική Διασύνδεση Ελλάδας Γερμανίας (Green Aegean Interconnector).
Το μεγαλεπήβολο ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ, παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, και ειδικότερα το εθνικό Πλάνο, πλήρους απανθρακοποίησης όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων και ενεργειακής μετάβασης στις ΑΠΕ με “Πράσινη Ανάπτυξη” έως το 2050, με μεγέθη και έργα όπως αυτά του ΕΣΕΚ-2023 και ΕΣΕΚ-2024 που προαναφέραμε για τη χώρα μας, προσκρούει σε οικολογικά όρια (Πεπερασμένος Χώρος, πεπερασμένος όγκος Πρώτων Υλών, Οικοσυστήματα/ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΕΡΟΥΣΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΥΤΩΝ, σε έναν Πλανήτη που έχει Ορια), η υπέρβαση των οποίων επιφέρει βαρύτατο Οικολογικό και Κοινωνικό Τίμημα για τη Γη και τις κοινωνίες, όπως και για τη χώρα μας ειδικότερα.
3.2 Οικολογικά και Κοινωνικά συμβατή Ενεργειακή Μετάβαση με: ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ + ΑΠΕ
Για την αποφυγή του ως άνω αναφερθέντος Οικο-Κοινωνικού Τιμήματος, το κοινωνικό και πολιτικό Πρόταγμα είναι: ΜΕΙΩΣΗ – ΜΕΙΩΣΗ – ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, τόσο της προερχόμενης από ορυκτά καύσιμα όσο και της σχεδιαζόμενης από ΑΠΕ.
“Παν Μέτρον Αριστον” και “Ουκ εν τω Πολλώ το ΕΥ”, όπως έλεγαν και οι “αρχαίοι ημών πρόγονοι”. Τα εν λόγω φιλοσοφικά αποφθέγματα δύνανται και οφείλουμε να αποτελέσουν Φάρο πολιτικής πλοήγησης σε σχέση με την αξιοποίηση των ΑΠΕ. Σε μία ιστορική φάση υπαρξιακής απειλής, προκαλούμενης από την χωρίς όρια εκμετάλλευση των ορυκτών καυσίμων με συνέπεια την Κλιματική Κρίση, να αποφύγουμε μία νέα Οικολογική Καταστροφή, αυτή της απώλειας της Βιοποικιλότητας λόγω της χωρίς όρια εκμετάλλευσης των ΑΠΕ.
Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), και κατ΄ ακολουθία οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (Ανεμογεννήτριες [ ΑΓ ]/Αιολικά Πάρκα [ΑΠ] και Φωτοβολταϊκά Πάρκα [ΦΒ]) είναι οι μόνες ενδεδειγμένες τεχνολογικές κατασκευές, για την αντικατάσταση των εργοστασίων καύσης ορυκτών καυσίμων. Οι λόγοι:
* Δεν παράγουν κατά τη λειτουργία τους αέριους ρύπους του Θερμοκηπίου όπως τα ορυκτά καύσιμα, ούτε ραδιενεργά απόβλητα όπως τα πυρηνικά εργοστάσια.
Επομένως, η συμβολή τους, ως εναλλακτική ως προς τα ορυκτά καύσιμα ενεργειακή πηγή, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής/κρίσης/καταστροφής, όσο απομένει ακόμη διαθέσιμος χρόνος, είναι αναντικατάστατη.
Ομως, ρύποι CO2 παράγονται κατά την εξόρυξη των, όχι απεριόριστων, απαιτούμενων (για τις ΑΓ, τα ΦΒ και τις Μπαταρίες Αποθήκευσης) πρώτων υλών και την παραγωγή του ηλεκτρονικού και ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού τους. Σε αντιδιαστολή ως προς τα συμβατικά εργοστάσια ορυκτών καυσίμων, ανά μονάδα ισχύος και παραγωγής ενέργειας, οι μονάδες ΑΠΕ χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες υλικών κατασκευής, και τούτο ένεκα των αμέσως πιο κάτω αναφερόμενων χαρακτηριστικών τους i) και ii). Επομένως, οι ρυθμοί
εκπομπών CO2 για την παραγωγή των υλικών και την κατασκευή μονάδων ΑΠΕ δεν μπορεί να είναι μεγαλύτεροι από τους ρυθμούς μείωσης εμπομπών αερίων ρύπων λόγω παύσης λειτουργίας συμβατικών σταθμών.
* Οι ίδιες οι ΑΠΕ, κυρίως ο ήλιος και ο άνεμος, προσφέρονται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, σε κάθε τοπική κοινωνία προς αξιοποίηση.
Είναι δηλ. από τη φύση τους αποκεντρωμένες ενεργειακές πηγές.
Δύο επιπλέον γνωρίσματα των ΑΠΕ, σε αντιδιαστολή και αυτά ως προς τα χαρακτηριστικά των ορυκτών καυσίμων, είναι : i) Η στοχαστικότητά τους, δηλ. η μη σταθερή αλλά μεταβαλλόμενη ροή τους (δεν φυσάει πάντα και μάλιστα με την ίδια ένταση ο άνεμος, η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας μεταβάλλεται ανάλογα με τον καιρό, με την νεφοκάλυψη, κατά τη διάρκεια του 24-ώρου, ii) Η μικρή σχετικά ενεργειακή τους πυκνότητα.
Επιπρόσθετοι λόγοι, για τους οποίους η ΜΕΙΩΣΗ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ αποτελεί αδήριτη ανάγκη της ίδιας προτεραιότητας όπως και οι ΑΠΕ, για μία Οικολογικά και Κοινωνικά συμβατή Ενεργειακή Μετάβαση, είναι οι εξής:
* Λόγω της στοχαστικότητας των ΑΠΕ (δηλ. της μη σταθερής αλλά μεταβαλλόμενης ροής του ανέμου και της ηλιακής ακτινοβολίας), για την ευστάθεια και την ασφαλή λειτουργία των ηλεκτρικών δικτύων είναι απαραίτητα συνοδά έργα αποθήκευσης αλλά και εφεδρικές μονάδες σταθερής λειτουργίας και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η παραγωγή Η2 από ΑΠΕ δεν θα αποτελεί ακόμη από τεχνολογική και οικονομική πλευρά την εναλλακτική στο φυσικό αέριο λύση καυσίμου στις εφεδρικές μονάδες. Συνεπώς, καθόλη τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης, η καύση ορυκτών καυσίμων (Βλ. λειτουργία μονάδων βάσης με φυσικό αέριο, όπως επίσης και σε βιομηχανικές διαδικασίες/παραγωγή χάλυβα, τσιμέντου κ.ά.) θα εξακολουθήσει να αποτελεί συστατικό στοιχείο του ενεργειακού συστήματος. Θα βαίνει σαφώς μειούμενη, αλλά θα εξακολουθήσει να παράγει αέρια του Θερμοκηπίου. Επομένως, η ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ από ορυκτά καύσιμα θα έχει ως αποτέλεσμα και τη μείωση των εκπομπών των αερίων του Θερμοκηπίου.
* Οχι στη Δέσμευση και Αποθήκευση CO2 αλλά πραγματική Μείωση των εκπομπών CO2 με ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Η “Απανθρακοποίηση” (δηλ. η παύση εκπομπών αερίων του Θερμοκηπίου) όλων των τομέων της Οικονομίας έως το 2050, εμπεριέχει, σύμφωνα με τα σχέδια της “πράσινης ενεργειακής μετάβασης” και τη δέσμευση και αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς. Δηλ. συνέχιση λειτουργίας μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με ορυκτά καύσιμα και μετά το 2030, και προγράμματα αφαίρεσης, δέσμευσης του παραγόμενου CO2 και αποθήκευσής του σε υπόγειες δεξαμενές. Ομοίως, αποθήκευση CO2 προερχόμενου από βιομηχανικές διαδικασίες/τσιμεντοβιομηχανία όπως και από διυλιστήρια. Στη χώρα μας ήδη προετοιμάζεται η έναρξη λειτουργίας της πρώτης “μονάδας αποθήκευσης” CO2 στα υποθαλάσσια εξαντλημένα κοιτάσματα πετρελαίου στον Πρίνο της Θάσου και έπεται η συνέχεια. Η αποθήκευση υπό πίεση του CO2 στο υπέδαφος καθίσταται ένα “πείραμα”, με την ανθρωπότητα ή τοπικές κοινωνίες σε ρόλο “πειραματόζωου”, με άγνωστα αποτελέσματα για
το μέλλον, κάτι ανάλογο όπως και με τα πυρηνικά απόβλητα. Η αφαίρεση του CO2 στην ηλεκτροπαραγωγή ή σε βιομηχανικές διαδικασίες και η αποθήκευση του στο υπέδαφος, δηλ. το “κρύψιμο του CO2 κάτω από χαλί”, δεν μειώνει τις εκπομπές του κατά τις ενεργειακές διαδικασίες, αποφεύγει μόνο κοντοπρόθεσμα την περαιτέρω αύξησή του στην ατμόσφαιρα, αλλά δημιουργεί “ωρολογιακές βόμβες” σε πολλές περιοχές του πλανήτη για το Αύριο.
Συμπερασματικά:
ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, άρα και της παραγωγής ενέργειας, είναι το ζητούμενο για την επεξεργασία και δοκιμασία Αριστερής Πολιτικής ενεργειακής – οικονομικής – κοινωνικής μετάβασης με Οικολογικό περιεχόμενο.
4. Ονομασία του προς Ιδρυση κόμματος
Από την “ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ” στην “ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ” ή στην “ΟΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ”
Σύμφωνα με την Ιδρυτική Διακήρυξη της ΝΕΑΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ (ΝΕΑΡ):
<<Για την Αριστερά η αντιμετώπιση της οικολογικής καταστροφής και της κλιματικής κρίσης αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα, άρρηκτα συνυφασμένη με τη στρατηγική και την καθημερινή πολιτική της. Οι παραγωγικές δυνάμεις της ανθρωπότητας, τόσο μεμονωμένα όσο και στο σύνολό τους, οφείλουν να είναι ρητά προσαρμοσμένες στις οικολογικές απαιτήσεις της ίδιας της φύσης. Ο σοσιαλισμός ή θα είναι οικολογικός ή δεν θα υπάρξει.>>
Εάν η ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ εννοεί πραγματικά, δηλ. εάν κατα-νοεί τω όντι, ότι η αντιμετώπιση της οικολογικής καταστροφής και της κλιματικής κρίσης αποτελούν πρωταρχική προτεραιότητα στη διαμόρφωση στρατηγικής και καθημερινής πολιτικής εκ μέρους της, τότε οφείλει να προσδιορίσει και να αντικαταστήσει αμφιμονοσήμαντα τον επιθετικό προσδιορισμό “ΝΕΑ” στην ονομασία της με επιθετικό προσδιορισμό εμπεριέχοντα το πρόθεμα “ΟΙΚΟ-”. Ως τέτοιος επιθετικός προσδιορισμός προσφέρεται και προτείνεται ένας εκ των : “ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ” είτε “ΟΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ”, ούτως ώστε το πλήρες όνομα του προς ίδρυση νέου κόμματος να είναι το: “ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ” ή το “ΟΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ”. Η προτεινόμενη ονομασία δύναται να αποτελεί αιχμή στο λόγο της, στην παρέμβασή της. Αιχμή, η οποία θα μετουσιώνεται σε ΤΟΜΗ, με την προϋπόθεση ότι θα συνοδεύεται από αντίστοιχο τεκμηριωμένο προγραμματικό και στρατηγικό λόγο. Σε αυτή την περίπτωση η προτεινόμενη ονομασία, από κοινού με ανάλογο πολιτικό προγραμματικό και στρατηγικό λόγο, δύνανται να διατυπώνουν και να εκφράζουν Ριζοσπαστικότητα στην ΕΠΟΧΗ πλέον ενός ΝΕΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ. Διαφορετικά θα πρόκειται για ένα ακόμη “φύλλο συκής” στον ονοματοδικό ανταγωνισμό πολιτικών φορέων της Αριστεράς και της Πολιτικής Οικολογίας.
02/10/2024
Βασίλης Γιόκαρης
Μέλος της ΝΕΑΡ Τρίπολης
