Πιστεύω ότι η σημαντικότερη παράμετρος ενός κόμματος της Αριστεράς θα πρέπει να είναι η ανάδειξη της έλλειψης πραγματικής δημοκρατίας στο σημερινό πολιτικό σύστημα, καθώς και η βάση του προγράμματος ενός τέτοιου κόμματος πρέπει να είναι μια πρότασή του για εμβάθυνση της δημοκρατίας με θεσμούς που θα επιτρέπουν την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων.
Τα περιθώρια βελτίωσης των δημοκρατικών θεσμών σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής δομής, από την κεντρική κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση έως τις κρατικές υπηρεσίες είναι τεράστια και είναι καθήκον ενός αριστερού κόμματος να προτείνει μια νέα πολιτική δομή η οποία θα είναι πραγματικά δημοκρατική, δηλαδή θα επιτρέπει στους πολίτες να διαμορφώνουν αυτούς τους δημοκρατικούς θεσμούς, να ελέγχουν τη λειτουργία τους καθώς και τη στελέχωσή τους με αιρετούς και μετακλητούς δημόσιους λειτουργούς.
Πιστεύω ότι ο Δήμος θα πρέπει να αποτελέσει το κύτταρο των δημοκρατικών θεσμών. Η αρχή επομένως θα πρέπει να γίνει με ένα νέο κώδικα για την τοπική αυτοδιοίκηση, στην οποία θα δίνεται κάποια πολιτική και οικονομική αυτονομία (π.χ. το 20% των εσόδων ανά δήμο). Παράλληλα θα πρέπει να προβλέπεται η δημιουργία Τοπικών Επιτροπών σε σημαντικούς τομείς (Οικονομία, Παιδεία, Υγεία κλπ.) και η στελέχωση αυτών των Επιτροπών με ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες. Διάφοροι υποψήφιοι ή ομάδες θα καταθέτουν προτάσεις και οι δημότες θα μπορούν να επιλέξουν τους πιο κατάλληλους.
Επίσης θα πρέπει να προβλέπεται η διενέργεια δημοψηφισμάτων σε επίπεδο δήμων που θα αφορούν τοπικά θέματα. Οποιοσδήποτε θα έχει το δικαίωμα να καταθέσει πρόταση για δημοψήφισμα, αν συμφωνεί το 5% των δημοτών αυτή η πρόταση να κατατίθεται επίσημα, μετά να δίνεται η δυνατότητα στους δημότες να καταθέτουν εναλλακτικές προτάσεις πάνω στο ίδιο θέμα, και μετά από δημόσια διαβούλευση να γίνεται ψηφοφορία.
Το ουσιώδες είναι να γίνει συνείδηση στο σύνολο των πολιτών ότι έχουν το δικαίωμα να διαμορφώνουν τις πολιτικές δομές έτσι ώστε να είναι δημοκρατικές, διαφανείς και με ενσωματωμένα στοιχεία αλλαγών. Η αριστερά θα πρέπει να δώσει τα εργαλεία και την κατεύθυνση για μια συνειδητή, σταδιακή αλλά συστηματική μεταβολή των θεσμών, έτσι ώστε αυτοί να διαμορφώνονται από το σύνολο των πολιτών. Το αντιδημοκρατικό, γραφειοκρατικό, αδρανές κράτος που εξυπηρετεί μικρές και μεγάλες ομάδες συμφερόντων, θα πρέπει να αντικατασταθεί με ένα δημοκρατικό, διαφανή, αποκεντρωμένο Δημόσιο Τομέα που να ελέγχεται από τους πολίτες και θα λειτουργεί προς όφελός τους.
Με αυτό τον τρόπο αποκτά νόημα η έννοια της πραγματικής Δημοκρατίας σε αντίθεση με τη γραφειοκρατική ολιγαρχία, της προόδου σε αντίθεση με τη συντήρηση. Θα πρέπει να γίνει δυνατή η λήψη αποφάσεων με ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες, κάτι που απεχθάνονται και φοβούνται όλες οι συντηρητικές δυνάμεις, δεξιά και «αριστερά».
Είμαι σίγουρος ότι, αν παρόμοιες σκέψεις τεθούν για συζήτηση από τα μέλη της ΝΕ.ΑΡ., θα αναδυθούν πολλές και ενδιαφέρουσες προτάσεις που θα μπορέσουν να καταλήξουν σε ένα συνεκτικό ενιαίο πρόγραμμα. Επιπλέον, αυτό θα αποτελεί μια ουσιαστική και θεμελιώδη διαφορά με όλα τα άλλα κόμματα και πιστεύω ότι θα συσπειρώσει πολίτες από ένα μεγάλο φάσμα πολιτικών δυνάμεων.
Η πρόταση αυτή απότελεί, κατά τη γνώμη μου, τη πιο αποτελεσματική απάντηση της αριστεράς στην προέλαση της δεξιών – ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Η απουςία πολιτικής από τα συστημικά κόμματα, σε συνδυασμό με την αδυναμία της αριστεράς να προτείνει εναλλακτικές λύσεις έχει οδηγήσει την πλειονότητα των πολιτών σε απογοήτευση και απέλπιδα προσπάθεια εξεύρεσης λύσεων στην ακροδεξιά. Η συνεργασία αυτών των ακροδεξιών κομμάτων με τα αυταρχικά καθεστώτα της Ρωσίας, Κίνας, κλπ. Μπορεί στο μέλλον να δημιουργήσει ένα παγκόσμιο αντιδημοκρατικό μέτωπο με πολύ αρνητικές συνέπειες για τους απλούς πολίτες.
Η αριστερά θα πρέπει να θέσει στο επίκεντρο της πολιτικής τον άνθρωπο – δημοκρατικό πολίτη, να του δείξει εμπιστοσύνη ότι, με τα κατάλληλα πολιτικά εργαλεία θα μπορέσει συνειδητά, σταδιακά αλλά συστηματικά να δημιουργήσει τους θεσμούς που θα δίνουν λύση στα προβλήματα της σημερινής κοινωνίας.
Μιχάλης Νισυρίου
