Παρέμβαση Μανόλη Χατζηπαναγιώτου (Ο.Β. πόλης Χανίων)
ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Οπως τόσες φορές τονίζουμε (αλλά πολλές φορές ξεχνάμε) το καταστατικό και οι οργανωτικές πρόνοιες είναι θέματα αμιγώς πολιτικά και σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν το είδος της πολιτικής συλλογικότητας που θέλουμε να έχουμε και τον τρόπο λειτουργίας μας. Λίγα σχόλια λοιπόν πάνω στο προτεινόμενο καταστατικό.
Γενικά το προτεινόμενο καταστατικό φέρει αρκετά από τα αρνητικά χαρακτηριστικά της λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ. Πολυπρόσωπα όργανα, δαιδαλώδεις λειτουργίες, παραλυτικές ποσοστώσεις, και ασαφείς διεκδικήσεις που τελικά καταλήγουν σε ένα πράγμα: τις υπερβολικές δικαιοδοσίες του Προέδρου και ένα αρχηγοκεντρικό μοντέλο. Στο όνομα μια υπερβολικά ανοιχτής «δημοκρατικής λειτουργίας» καταλήγει να λειτουργεί ένα μόνο πολιτικό κέντρο, αυτό της κεντρικής ηγεσίας. Επί του συγκεκριμένου:
ΑΡΘΡΟ 4 (Βασικές αρχές λειτουργίας)
Η παράγραφος 9 έχει πολιτικούς νεολογισμούς που είναι τουλάχιστον πλεονασματικοί και μη δόκιμοι («χονδροφοβία»;). Καλύτερα να αντικατασταθεί με μια διατύπωση πιο δόκιμη και συμπεριληπτική όπως: «…αποτρέποντας κάθε ρατσιστική συμπεριφορά, όπως είναι οι φυλετικές και θρησκευτικές διακρίσεις, ο σεξισμός και οι κάθε λογής διακρίσεις φύλου, και οι διακρίσεις εξαιτίας εμφανισιακών ή σωματομετρικών χαρακτηριστικών δημιουργώντας ένα περιβάλλον ασφάλειας και αποδοχής».
Αν προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε ορολογία για κάθε διάκριση ή απαξιωτική και υποτιμητική συμπεριφορά, θα καταλήξουμε στην «ποντιοφοβία», στην «ξανθοφοβία» κ.τ.λ.
ΑΡΘΡΟ 6 (Δικαιώματα και υποχρεώσεις μελών)
Να φύγει η παράγραφος 2.6 («Να μη συμμετέχουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στους μαζικούς φορείς σε ψηφοδέλτια διαφορετικά από αυτά που το κόμμα προκρίνει, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο παρόν καταστατικό μέσω των πολιτικών επιλογών των οργάνων του»).
Αυτό καταστρατηγεί την αυτονομία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
ΑΡΘΡΟ 9 (Οργανώσεις Βάσης)
Σωστή άποψη της μειοψηφίας ώστε οι γραμματείες των Ο.Β. και των θεματικών να εκλέγεται χωρίς ποσόστωση φύλου. Ας κρατηθούν οι ποσοστώσεις για τα βουλευόμενα όργανα που λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις (Κ.Ε. & Ν.Ε.). Οι γραμματείες των Ο.Β. και των θεματικών είναι συντονιστικά όργανα. Σε ένα κόμμα με λίγα μέλη και περιορισμένες διαθεσιμότητες η ποσόστωση στα συντονιστικά θα λειτουργήσει παραλυτικά.
ΑΡΘΡΟ 10 (Νομαρχιακή Επιτροπή)
Σωστή η άποψη της μειοψηφούσας για καθορισμένο αριθμό μελών για τις Νομαρχιακές Επιτροπές (9-15 μέλη και 21 για Αθήνα & Θεσσαλονίκη). Η χωρίς όριο διεύρυνση οδηγεί σε μέλη χωρίς πολιτική ευθύνη.
Από τις προσθήκες οργάνων μόνο η Περιφερειακή επιτροπή έχει πολιτικό νόημα. Ολα τα υπόλοιπα όργανα (τομεακά κ.τ.λ.) απλώς καθιστούν χρονοβόρα και γραφειοκρατική την λειτουργία.
ΑΡΘΡΟ 12 (Κεντρική Επιτροπή)
Η παράγραφος 2 να αντικατασταθεί.
Ο αριθμός των μελών της Κεντρικής Επιτροπής πρέπει να ορίζεται με σαφήνεια και περιορισμένη ελαστικότητα στα κατώτερα όρια (π.χ. 51-71 μέλη).
- Η πλήρης γεωγραφική εκπροσώπηση δεν είναι απαραίτητη. Θεωρείται δεδομένο ότι όλα τα μέλη της Κ.Ε. ενός αριστερού κόμματος λειτουργούν με γνώμονα το συμφέρον κάθε πολίτη, όπου και να κατοικεί.
- Ο μεγάλος αριθμός μελών παράγει «στελέχη» χωρίς ουσιαστικές χρεώσεις και αρμοδιότητες τα οποία δε θα λογοδοτούν επαρκώς.
- Ο μεγάλος αριθμός μελών καθιστά δύσκολες τις πυκνές συνεδριάσεις, ιδιαίτερα σε συνθήκες όπου τα οικονομικά του κόμματος δεν είναι ανθηρά.
Μια τεράστια Κ.Ε. με μέλη που ούτε καν γνωρίζονται μεταξύ τους θα συνεδριάζει σπάνια με μέλη που δεν θα έχουν πολιτικές χρεώσεις και δε θα λογοδοτούν πουθενά.
Να φύγει η παράγραφος 9. Τα «ειδικά βοηθητικά, συμβουλευτικά κ.τ.λ. όργανα» σύντομα θα αποτελέσουν παρασυμβούλια ειδικού σκοπού που θα αφυδατώνουν την πολιτική λειτουργία της Κ.Ε. και θα εκφυλιστούν σε αδιαφανείς «πρωινούς καφέδες».
ΑΡΘΡΟ 13 (Πολιτικό Γραφείο)
Και εδώ η παράγραφος 9 πρέπει να αντικατασταθεί. Ο αριθμός των μελών καλό θα είναι να είναι ορισμένος από το καταστατικό και περιορισμένος (π.χ. 11 μέλη). Είναι το όργανο που θα «τρέχει» το κόμμα. Οι συνεδριάσεις πρέπει να είναι πυκνές και οι χρεώσεις βαριές και ουσιαστικές.
ΑΡΘΡΟ 14 (Πρόεδρος)
Δυστυχώς δεν υπάρχει ούτε υπόνοια ή ίχνος συλλογικής ηγεσίας (πχ τριμελής Γραμματεία ή συμ-Προεδρία). Στον χώρο της Αριστεράς, χώρο που υπερασπίζεται την συλλογικότητα, η ιδέα και μόνο μιας συλλογικής ηγεσίας μοιάζει απίθανη και μη συζητήσιμη. Με αυτό το δεδομένο λοιπόν:
Ο θεσμός του Προέδρου καλό είναι να καταργηθεί. Η εμπειρία της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς από τον θεσμό αυτό είναι απολύτως αρνητική.
Στο ΚΚΕ εσωτερικού η υπόθεση της «προεδροποίησης» ήταν απλώς η απαρχή της διάσπασης. Στον Συνασπισμό και στον ΣΥΡΙΖΑ ούτε ένας/μία Πρόεδρος δεν παρέμεινε να υπερασπιστεί τον χώρο και το κόμμα του μετά τη λήξη της θητείας του. Η Δαμανάκη πήγε στο ΠΑΣΟΚ, ο Κωνσταντόπουλος στην οικογενειακή Πλεύση Ελευθερίας, ο Αλαβάνος με δικό του σχηματισμό, τώρα παρακολουθούμε τους προσωπικούς σχεδιασμούς Τσίπρα, για να μην αναφερθούμε στο φαινόμενο Κασσελάκη… Ούτε ένας/μία δεν αντιμετώπισε την Προεδρική θητεία ως υπηρεσία στην κοινή υπόθεση!
Ως αριστερό κόμμα, χωρίς νοσταλγικές ή φονταμενταλιστικές διαθέσεις, νομίζω ότι απλώς πρέπει να επιστρέψουμε στο ηγετικό μοντέλο του Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής. Θα είναι ένα μήνυμα, όχι αριστεροσύνης, αλλά τουλάχιστον σεμνότητας και περιορισμού του αρχηγοκεντρικού μοντέλου.
Αν πάλι προκριθεί η εκλογή Προέδρου, τότε τουλάχιστον θα πρέπει να εκλεγεί από την Κ.Ε. , ώστε να ελέγχεται τακτικά.
Θα είναι άστοχο να επαναλάβουμε το παράδοξο που συμβαίνει στον σημερινό ευτελισμένο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλο σώμα να εκλέγει τον Πρόεδρο (η «βάση» στον ΣΥΡΙΖΑ, το συνέδριο στην Ν.Α.) και άλλο σώμα να τον καθαιρεί (η Κεντρική Επιτροπή)
Αρθρο 15 (Τακτικό συνέδριο)
Σωστή η άποψη της μειοψηφίας ώστε τα μέλη που έχουν τα δικαιώματα αιτήσεως Τακτικών συνεδρίων, έκτακτων συνεδρίων, έκτακτων συγκλήσεων οργάνων, ενστάσεων κ.τ.λ. να είναι τουλάχιστον «ταμειακώς εντάξει». Δεν αποτελεί υπερβολική νομοκανονιστική διευθέτηση αλλά ελάχιστη ασπίδα απέναντι στα μέλη μιάς χρήσης που συγκροτούν ευκαιριακές ομάδες παρέμβασης. Η υποχρέωση και το δικαίωμα είναι αδιαχώριστα στην έννοια του μέλους.
ΑΡΘΡΟ 18 (Οριζόντιες Καθολικές ψηφοφορίες)
Προτείνεται η μειοψηφούσα άποψη της πλήρους απαλοιφής του θεσμού. Τα όργανα, εφόσον λειτουργούν σωστά και δημοκρατικά, είναι αρκετά για να τοποθετηθεί το κόμμα στα μεγάλα επίδικα. Η τακτική και εύρυθμη λειτουργία των οργάνων δημιουργεί και καλές προϋποθέσεις για τη λήψη σωστών αποφάσεων, αλλά και επιτρεπεί να κρίνεται η πολιτική ορθότητα των αποφάσεων με την απαραίτητη λοδοδοσία.
Οι οριζόντιες καθολικές ψηφοφορίες αποτελούν λαϊκισμό και θα οδηγούν σε εσωστρέφεια.
Μανόλης Χατζηπαναγιώτου, Ο.Β. πόλης Χανίων Κρήτης.
