Σημεία από την τοποθέτηση του Ειδικού Αγορητή Δημήτρη Τζανακόπουλου επί του σχεδίου νόμου του Υπ. Δικαιοσύνης

Προβλέπεται στο νομοσχέδιο σε διάταξη η οποία δεν υπήρχε στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη διαβούλευση, η συγκρότηση Επιτροπής επαναξιολόγησης των εκθέσεων των ιατροδικαστών, έρχεται σε μια στιγμή όπου η ελληνική κοινωνία άναυδη παρακολουθεί την δημοσιοποίηση του Πορίσματος των πραγματογνωμόνων που όρισαν οι οικογένειες των θυμάτων των Τεμπών, σύμφωνα με το οποίο 30 τουλάχιστον παιδιά δεν σκοτώθηκαν κατά τη σύγκρουση, αλλά απανθρακώθηκαν μετά τη σύγκρουση.

Εχουμε λοιπόν εύλογη καχυποψία για το γεγονός ότι έρχεστε την ώρα που δημοσιεύεται αυτό το πόρισμα να αλλάξετε τις διαδικασίες σε ότι φορά τις ιατροδικαστικές εκθέσεις και να ορίσετε επιτροπή επαναξιολόγησης αυτών των ιατροδικαστικών εκθέσεων χρησιμοποιώντας ως επιχείρημα ότι αντιγράφετε τον νόμο όπως ισχύει στην Αγγλία και στη Γερμανία. Το δεύτερο επιχείρημά σας είναι ότι θα έπρεπε να έχουμε εμπιστοσύνη στην ελληνική δικαιοσύνη. Η απάντηση είναι ότι προκαταβολική εμπιστοσύνη δεν έχουμε σε κανένα και πολύ περισσότερο σ΄ εσάς κ. Φλωρίδη, ο οποίος έχετε κάνει συγκεκριμένες ενέργειες που έχουν υπόνοιες μεροληψίας και συγκάλυψης από την ίδια τη μεριά της δικαιοσύνης. Είναι τυχαίο το γεγονός ότι εξαφανίστηκε το παιδί της Εισαγγελέως η οποία χειρίζεται την υπόθεση; Αυτό δεν προκαλεί καχυποψία και υπόνοιες;

Ψευδεπίγραφα αναφέρεται στον τίτλο του νομοσχεδίου ότι είναι δήθεν ενσωμάτωση λειτουργίας. Η απάντηση είναι ότι δεν πρόκειται για ενσωμάτωση λειτουργίας. Οσες κριτικές  παρατηρήσεις κι αν είχε κανείς να κάνει σε σχέση με την οδηγία αυτή, είναι δεδομένο ότι κινείται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, από την κατεύθυνση που επιλέγει η ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Δεν κινείται κατά κανένα τρόπο στο πνεύμα ακριβώς της ποινικής αυστηροποίησης για την αντιμετώπιση του μείζονος ζητήματος της ενδοοικογενειακής βίας. Αντίθετα, η οδηγία θα μπορούσε σε συνδυασμό με τις συστάσεις της Grevio, με τις δεσμεύσεις που απορρέουν από τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, να δώσει δυνατότητα για την επεξεργασία και τη νομοθέτηση ενός ολιστικού νομοθετικού πλαισίου, όχι μόνο για την τιμωρία των δραστών των συναφών εγκλημάτων, αλλά για τη διαμόρφωση θεσμών πρόληψης, πρωτοκόλλων αξιολόγησης κινδύνου, θεσμών και δομών καταφυγής και προστασίας των θυμάτων.

Τίποτα όμως απ’ όλα αυτά δεν αποτελεί προτεραιότητα του νομοσχεδίου. Αγνοείται πλήρως ως ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και ως κυβέρνηση την ανάγκη αυτή για την ολιστική αντιμετώπιση του ζητήματος της ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και της παραβατικότητας των ανηλίκων, και περιορίζεστε αποκλειστικά και μόνο στις ποινικές διατάξεις της οδηγίας. Η μέχρι τώρα στρατηγική που έχετε υλοποιήσει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης από το 2019 μέχρι σήμερα είναι η απόλυτη συνέχεια της στρατηγικής του ποινικού λαϊκισμού. Και μ’ αυτόν τον τρόπο υπονομεύετε στην πραγματικότητα τη δυνατότητα και την προσπάθεια αντιμετώπισης του καταδικαστέου φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας διότι αν φέρνατε ένα ολιστικό πλαίσιο που θα αντιμετώπιζε σε όλες του τις πτυχές το θέμα, τότε θα μπορούσαμε να συζητήσουμε ενδεχομένως και για αυστηροποιήσεις ποινών σε πολύ συγκεκριμένα εγκλήματα, ή για προβλέψεις εξαιρετικού δικαίου για την επιτάχυνση της διαδικασίας λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για ειδικό θέμα.

Εδώ όμως συνεχίζετε μια στρατηγική που λέει ότι ο μοναδικός τρόπος για να ασκήσω αντεγκληματική πολιτική είναι η σκλήρυνση του κατασταλτικού μηχανισμού. Θα τους βάλω όλους φυλακή και θα τελειώσει το πρόβλημα της παραβατικότητας, της εγκληματικότητας, είτε των ανηλίκων είτε της ενδοοικογενειακής βίας.

Την ώρα, όμως, που επενδύετε στον ποινικό λαϊκισμό, αρνείστε την ίδια στιγμή να τυποποιήσετε το έγκλημα της γυναικοκτονίας. Στην περίπτωση της γυναικοκτονίας, το έγκλημα τελείται ακριβώς λόγω της ειδικής γυναικείας ταυτότητας και τυποποιείται το γεγονός ότι η γυναίκα δολοφονείται ως γυναίκα. Η απάντηση του εισηγητή της Νέας Δημοκρατίας ήταν αντίστοιχη με τις απαντήσεις που δίνανε διάφοροι ακροδεξιοί μετά τη δολοφονία του George Floyd στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το σύνθημα το οποίο χρησιμοποιούσαν τότε ήταν: black lives matter. Οι μαύρες ζωές μετράνε. Τότε οι ακροδεξιοί απαντούσαν: Μη λέτε οι μαύρες ζωές μετράνε, γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο υποβιβάζετε τους μαύρους συμπολίτες μας. Ενώ το σύνθημα αυτό είχε ακριβώς μια κριτική λειτουργία. Ελεγαν λοιπόν οι ακροδεξιοί: όλες οι ζωές μετράνε. Ναι, όλες οι ζωές μετράνε σε επίπεδο διακήρυξης του νόμου, όχι στο επίπεδο της θεσμικής πραγματικότητας. Γιατί αν όλες οι ζωές μετρούσαν με τον ίδιο τρόπο όπως διακηρύσσει ο νόμος, τότε δεν θα δολοφονούσαν τους μαύρους επειδή είναι μαύροι, ούτε τις γυναίκες επειδή είναι γυναίκες.

Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο προβλέπονται εγκλήματα με ρατσιστικό κίνητρο και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο πρέπει να προβλεφθεί ειδικά το έγκλημα της γυναικοκτονίας, για να φανεί ακριβώς ότι η δολοφονία είναι δολοφονία της γυναίκας ως γυναίκας.

Η στρατηγική του νομοσχεδίου είναι ο ποινικός λαϊκισμός: Εχουμε τη σταδιακή επαναφορά του θεσμού της προφυλάκισης. Σήμερα όπως γνωρίζετε στο ποινικό δίκαιο ισχύει η προσωρινή κράτηση. Οχι η προφυλάκιση. Συγκεκριμένα, δίνεται δυνατότητα παράτασης της προσωρινής κράτησης για ανηλίκους από τους 6 στους 9 μήνες. Προβλέπεται αντικατάσταση περιοριστικών όρων με προσωρινή κράτηση σε περίπτωση παραβίασης των περιοριστικών όρων. Προβλέπεται η προσωρινή κράτηση στους 18 μήνες ακόμα και για μικρότερης βαρύτητας κακουργήματα. Προβλέπεται η αντικατάσταση των περιοριστικών όρων με προσωρινή κράτηση σε περίπτωση νέας ποινικής δίωξης. Δηλαδή θα έχουμε προσωρινή κράτηση ενώ εισαγγελέας και ανακριτής έχουν δώσει μόνο περιοριστικούς όρους, εφόσον ασκηθεί νέα ποινική δίωξη σε οποιοδήποτε αδίκημα, ακόμα κι αν είναι τελείως άσχετο με την υπόθεση την πρώτη. Επίσης, προβλέπεται η αντικατάσταση αναμορφωτικών μέτρων σε ανήλικο σε κράτηση, σε περίπτωση νέας ποινικής δίωξης. Εχουμε επομένως την ξεθεμελίωση στην κυριολεξία βασικών αρχών του νεωτερικού φιλελεύθερου ποινικού δικαίου. Περνάμε πλέον σε καθεστώς προκαταβολικής τιμωρίας, τιμωρίας δηλαδή χωρίς δίκη.

‘Αλλο ένα κρίσιμο ζήτημα: Προβλέπεται η ακρόαση στη διαδικασία της υφ΄ όρων απόλυσης του υποστηρίζοντος την κατηγορία. Ο κώδικας ποινικής δικονομίας προβλέπει τη συμμετοχή του υποστηρίζοντος την κατηγορία, αυτό που ονομάζουμε πολιτική αγωγή, μέχρι του σημείου της ενοχής. Αφής στιγμής ο κατηγορούμενος αναγνωρίζεται ως ένοχος σταματάει κάθε συμμετοχή του υποστηρίζοντος την κατηγορία. Δεν είναι τυχαίο διότι ο υποστηρίζων την κατηγορία δεν συμμετέχει ούτε στην επιμέτρηση της ποινής, ούτε στην απόφαση για ελαφρυντικά και ούτε φυσικά στη μετά από χρόνια διαδικασία για την υφ΄ όρων απόλυση του κρατουμένου. πράγμα το οποίο συμβαίνει διότι ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας αναγνωρίζει μία βασική αρχή και δεν θέλει να αφήσει ούτε καν την υπόνοια ότι η ποινή αποτελεί εκδίκηση της πολιτείας στο όνομα του θύματος. Ούτε ως προς την επιμέτρηση της, ούτε ως προς την εκτέλεση της. Η ποινή δεν είναι η εκδίκηση της Πολιτείας στο όνομα του θύματος. Και γι’ αυτό εξαιρείται το θύμα από οποιαδήποτε διαδικασία μετά την κήρυξη της ενοχής. Αυτή λοιπόν εσείς στην αρχή την τινάζετε στον αέρα.

Το συμπέρασμα είναι σαφές. Η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων το συνοψίζει με πάρα πολύ καθαρό τρόπο: Το νομοσχέδιο αποτελεί επικίνδυνη νομοθετική οπισθοδρόμηση, θέτει την Ελλάδα σε έναν δρόμο μοναχικό και δύσβατο μακριά από την παρακαταθήκη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Απέναντι σ’ αυτή την κριτική, ο κύριος Φλωρίδης επιμένει στη στρατηγική, αλλά και τη ρητορική του ποινικού λαϊκισμού. Στην τοποθέτησή του κατά την 3η συνεδρίαση ανέφερε ότι όποιος υπερασπίζεται τις αρχές του φιλελεύθερου, του νεωτερικού ποινικού δικαίου είναι με τους εγκληματίες. Αν δεν είναι και ο ίδιος εγκληματίας. Και θέλει να μας πει ότι ένδεια επιχειρημάτων έχει η αντιπολίτευση και όχι ο ίδιος που καταφεύγει σ’ αυτού του είδους την επιχειρηματολογία. Το γεγονός δηλαδή ότι υπερασπιζόμαστε 300 χρόνια φιλελεύθερης Δημοκρατίας, με διαλείμματα φυσικά, σημαίνει ότι είμαστε με τους εγκληματίες.

Αυτό που συνοψίζει την πολιτική σας σε μια φράση είναι το εξής: καλύτερα 100 αθώοι στη φυλακή παρά ένας ένοχος έξω. Αυτό δεν είναι κράτος δικαίου, αλλά κράτος ιεροεξεταστής. Και εσείς θα μείνετε στην ιστορία ως ο αρχι-ιεροεξεταστής.

Μοιράσου το: