Με αφορμή την παρουσίαση του λογοτύπου του Μετρό Θεσσαλονίκης, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι, ακόμα και λίγες μέρες πριν την έναρξη της λειτουργίας του, το Μετρό Θεσσαλονίκης συνεχίζει να είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο της πόλης – αν όμως τα πράγματα δεν ήταν τόσο σοβαρά.
Δε θα επεκταθώ σε ό,τι αφορά το αποτέλεσμα και την αισθητική του λογοτύπου, γι’ αυτό υπάρχουν οι ειδικοί, με το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης (ΣΑΘ) να καταγγέλει τη χαμηλή ποιότητα του, ενώ και τα σχόλια της ελληνικής γραφιστικής κοινότητας είναι χαρακτηριστικά. «Ενα άνευρο, πρόχειρο, ανούσιο λογότυπο», «τόσο generic, που άπαξ και φύγει το προσδιοριστικό λεκτικό ‘METRO’, θα μπορούσε να αφορά οτιδήποτε ξεκινάει από ‘Μ’», «με στενοχωρεί που οι Θεσσαλονικείς θα πρέπει να συνυπάρχουν με αυτό το σήμα στην καθημερινότητά τους», είναι λίγα μόνο από αυτά – και μάλιστα τα πιο επιεική.
Φυσικά, αν κρίνουμε με βάση τις ενέργειες της Ελληνικό Μετρό Α.Ε., το λογότυπο θα μπορούσε να είναι και χειρότερο.
- Οταν ξεκινάς το Φεβρουάριο του 2024 με διαγωνισμό, ο οποίος προβλέπει έπαθλο 8 χιλιάδες ευρώ για την πρόταση που θα αναδειχθεί πρώτη, αλλά τον Απρίλιο, λίγες μόνο μέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης προτάσεων, ο διαγωνισμός ακυρώνεται «για να επανακαθοριστούν οι όροι του».
- Οταν προκηρύσσεις δεύτερο διαγωνισμό, αυτή τη φορά με σύμβαση 30 χιλιάδες ευρώ, αλλά ο διαγωνισμός αποβαίνει άγονος, αφού απορρίφθηκαν και οι 8 (!) προσφορές που κατατέθησαν, επειδή όλες οι προτάσεις κρίθηκαν ανεπαρκείς.
Τότε φτάνουμε στον Οκτώβριο του 2024, και επειδή η προγραμματισμένη έναρξη λειτουργίας του Μετρό είναι η 30η Νοεμβρίου, ανακοινώνεις ότι «το χρονικό διάστημα είναι εξαιρετικά σύντομο και δεν επαρκεί για την προκήρυξη νέου διαγωνισμού».
Οπότε πού καταλήγουμε; Στη συνήθη πρακτική της κυβέρνησης: απευθείας ανάθεση. Και ούτε καν σε μια εταιρία εγνωσμένου κύρους, με προϋπηρεσία σε έργα αντίστοιχης σημασίας. Η σε κάποια εταιρία από τη Θεσσαλονίκη, κι ενώ η πόλη διαθέτει σημαντικό δυναμικό επαγγελματιών, οι οποίοι, ως μέλη της τοπικής κοινότητας, γνωρίζουν από πρώτο χέρι την ταυτότητα της Θεσσαλονίκης. Το έργο ανατέθηκε σε μια ‘άγνωστη’, νεοσύστατη εταιρία, η οποία, όπως καταγγέλει ο ΣΑΘ, την ημέρα της ανάθεσης δεν είχε καν ενεργή ιστοσελίδα.
Ολα όσα σχετίζονται με ένα τόσο σημαντικό δημόσιο έργο, όπως είναι το Μετρό Θεσσαλονίκης, θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από πλήρη διαφάνεια. Η επιλογή όμως της συγκεκριμένης εταιρίας δημιουργεί τουλάχιστον ερωτηματικά για το κριτήριο της επιλογής, ενώ και η όλη διαδικασία, με την απευθείας ανάθεση έπειτα από δύο ακυρώσεις διαγωνισμών, ευλόγως χαρακτηρίστηκε από τον ΣΑΘ ως «προσχηματική».
Με τις απευθείας αναθέσεις να αποτελούν περίπου το 70% του συνόλου των δημοσίων συμβάσεων, καταλαβαίνει κανείς ότι η κυβέρνηση, με κάθε ευκαιρία, επιλέγει τη συγκεκριμένη μέθοδο, αντί μιας ανοιχτής, διαγωνιστικής διαδικασίας. Σε κάθε περίπτωση, γεγονός παραμένει ότι το Μετρό Θεσσαλονίκης συνεχίζει να μας απασχολεί για τους λάθος λόγους.
