Μερικές Σκέψεις για το Κείμενο Θέσεων
Νίκος Πασαμήτρος,
Πειραιάς, 31 Οκτ. 2024
Μερικές σκέψεις που θα μοιραστώ και προφορικά στην προσυνεδριακή συνάντηση της γειτονιάς μου. Το κείμενο θέσεων είναι ένα καλό κείμενο. Είναι όμως ένα καλό κείμενο αυτό που χρειαζόμαστε; Πιστεύω πως όχι. Πιστεύω πως χρειαζόμαστε ένα κείμενο (1) που να εμπνέει και (2) που να δίνει σημεία πλοήγησης για πολιτικές στρατηγικές.
Αρχικά υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με τις αναφορές στην πολιτική οικολογία. Οι λέξεις “ανάπτυξη”, “βιωσιμότητα”, “χωρίς όρια καπιταλιστική μεγέθυνση”, “αναπτυξιακό κράτος”, “ΑΕΠ”, “πολιτισμός ως πυλώνας βιώσιμης ανάπτυξης/η οικονομική του διάσταση” συνυπάρχουν με άκυρο και άβολο τρόπο. Δεν μπορεί η ΝΑ να στηρίζει ένα συνονθύλευμα θέσεων που να οδηγεί σε μια μη-στρατηγική.
Για την ΕΕ. Η αντιμετώπιση της ΕΕ ως ανεξάρτητο διευθυντήριο με αποκλειστικά δικές του ευθύνες είναι μισή αλήθεια. Λίγη κριτική για την εγκατάλειψη του ευρωπαϊσμού στη δεξιά θα έκανε καλό. Πιστεύω δε χρειάζεται εγώ να θυμίσω στους συντάκτες του κειμένου τον Σπινέλι, το Κροκοντίλ Κλάμπ ή τις καταβολές της “μονιμης ειρήνης” του Ρουσό και της αρχής της επικουρικότητας του Προυντόν. Γιατί η Ευρπωπη πρέπει να είναι μονοπώλιο των (ακραιο)φιλελεύθερων;
Στις διεθνείς σχέσεις η αναφορά σε “νέο ψυχρό πόλεμο” παραπέμπει σε ερμηνεία του νέου με εργαλεία του παλιού. Οι αναγωγές είναι χρήσιμες για να καταλαβαίνουμε αλλά δεν τις θεωρώ χρήσιμες. Κάνουν το κείμενο παρελθοντολογικό. Η δε κριτική σε μια νεοφιλελεύθερη ένωση δε με βρίσκει σύμφωνο. Μάλλον θα προτιμούσα “η φιλελεύθερη οικονομική ασυδοσία με ακροδεξιές πολιτκές”. Επίσης η αυτοκριτική για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών σε 4 σειρές είναι ανεπαρκής. Σε άλλο ζήτημα, η κατάχρηση της (λανθασμένης κατά το δημόσιο διεθνές δίκαιο) λέξης “γενοκτονία” για τη Γάζα γδύνει τη λέξη από τη σημασία της και δίνει ένα τόνο υπερβολής και κανονικοποίησης της υπερβολικής χρήση όρων. “Εθνοκάθαρση” ή “λόγος που προτρέπει σε γενοκτονία” είναι όροι ακριβέστεροι.
Πολύ σωστά τα σημεία περί ψευδών διλημμάτων δικαιωματισμος-εργατική τάξη. Τα έμφυλα ΟΚ ως ένα σημείο αλλά θέλουν πιο αιχμηρό λόγο.
Σχετικά με τους εργαζομένους, λένε οι συντάκτες “η ΝΑ ξέρει ποιούς θέλει να εκπροσωπεί”. Τα κομμάτια όμως για τους εργαζόμενους είναι ανεπαρκέστατα. Οι μικροί έμποροι και επιχειρηματίες που είναι; Η μήπως είναι ύποπτοι ότι έχουν καπιταλιστικά όνειρα; Η συνεχής αδιαφορία τους οδήγησε στην αγκάλη της δεξιάς. Οι εργαζόμενοι στις εταιρείες διανομής φαγητού που είναι; Οι νέοι προλετάριοι των helpdesk και των τηλεφωνικών κέντρων; Οι νέοι πηγαίνουν σπίτι τους λόγω της αδιαφορίας των πολιτικών δυναμεων. Οι δε ακόμα πιο νέοι (ανασφάλιστη petty εργασία εν είδει χαρτζιλικιού) δεν φαίνονται ούτε με μικροσκόπιο σε αυτό το κείμενο.
Ολες αυτές οι αναφορές στο ΣΥΡΙΖΑ δεν βοηθούν σε τίποτα. Είναι ακατάσχετη παρελθοντολογία και δεν έχει θέση σε κείμενο θέσεων. Υπάρχουν αναφορές στο 2000 (¼ του αιώνα πριν) και στο 2015 (Πιστεύω δεν χρειάζεται άλλο. Τα στελέχη που είναι τώρα στη ΝΑ έχουν αναλάβει επαρκώς τις ευθύνες τους). Η συζήτηση αυτή κουράζει. Και κυριώς κάνει τη ΝΑ αντιτουριστική σε μη συριζογενείς αριστερούς. Οι δε Κασσελάκης και Τσίπρας δεν είναι κομμάτι (ούτε καν του παρελθόντος) αυτού του κόμματος και συνεπώς δεν έχουν θέση εδώ. Η αναφορά ότι η ΝΑ “δεν αρκεί να λειτουργήσει ως μια καλή εκδοχή του ΣΥΡΙΖΑ” μάλλον επιβεβαιώνει το φόβο ότι μόνο ως τέτοια μπορεί να λειτουργήσει εάν σκέφτεται ως ΣΥΡΙΖΑ που μετακόμισε σε νέο σπίτι.
Τέλος, το κείμενο αυτό δεν έχει νεύρο, δεν έχει ζωντάνια. Είναι τόσο άτονο όσο άτονη ήταν η προεκλογική εκστρατεία των ευρωεκλογών. Μια βόλτα (μέχρι το σαλόνι, όχι παραπέρα) όπου κάθεται η κόρη, ο θείος, ο ανηψιός και η γιαγιά μας θα μας έδινε μια βασική ιδέα για το τι προβληματίζει την κάθε ηλικιακή, εργασιακή, κλπ. ομάδα.
* Ο γραπτός λόγος συχνά παρεξηγείται. Το ύφος μου είναι έντονο και όχι επιθετικό. Είναι έντονο γιατί με αφορά η αριστερά και η ΝΑ.
