«Τρία νησιά των Κυκλάδων στη λίστα με τους 11 πιο απειλούμενους τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς»
Στις 30 Ιανουαρίου 2024 η Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ανακοίνωσαν, στο πλαίσιο του προγράμματος ευαισθητοποίησης «7 πιο απειλούμενα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης το 2024», τη βραχεία λίστα με τους 11 πιο απειλούμενους τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τρία νησιά των Κυκλάδων και πιο συγκεκριμένα η Σίφνος, η Σέριφος και η Φολέγανδρος.
Η δυσμενής αυτή «διάκριση» αναδεικνύει και σε ευρωπαϊκό επίπεδο την καταστροφή που συντελείται στα ελληνικά νησιά τα οποία υφίστανται τις επιπτώσεις της υπερτουριστικοποίησης. Βρίσκονται στο στόχαστρο της εγχώριας και διεθνούς κτηματαγοράς και έχουν παραδοθεί στην ανεξέλεγκτη δόμηση με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται ανεπανόρθωτα το τοπίο και να υπονομεύεται η ίδια η βιωσιμότητά τους μακροπρόθεσμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνική Στατιστικής Αρχής –όπως σημειώνει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού η οποία ανέδειξε το θέμα της επιβάρυνσης που δέχεται το νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων και ιδιαίτερα τα μικρότερα νησιά τα οποία δεν διέθεταν ούτε τις υποδομές ούτε επάρκεια νερού για να υποδεχθούν τέτοιο εύρος δραστηριοτήτων–, ο αριθμός των οικοδομικών αδειών αυξήθηκε από 916 το 2018 σε 1.280 το 2022, ενώ στο ίδιο διάστημα σχεδόν διπλασιάστηκαν τα δομημένα τετραγωνικά μέτρα.
Στον αντίποδα μιας βιώσιμης άρα ορθολογικής προσέγγισης, ωστόσο, μοιάζει να βρίσκεται ο κυβερνητικός σχεδιασμός. Το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος έχει δημοσιοποιήσει την πρόθεσή του να καταθέσει σχέδιο νόμου το οποίο επιτρέπει στην πράξη την εκτός σχεδίου δόμηση παραβλέποντας τη νομολογία του ΣτΕ το οποίο εξακολουθεί να ακυρώνει οικοδομικές άδειες που δίνονται σε οικόπεδα με «πρόσωπο» σε παρανόμως διανοιχθέντες δρόμους, ένας από τους βασικούς λόγους της οικοδομικής επιβάρυνσης την οποία υφίστανται οι νησιωτικοί τουριστικοί προορισμοί.
Στην ίδια κατεύθυνση, άλλωστε, φαίνεται να κινείται το ανακοινωθέν Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό όπου, μεταξύ άλλων, σε κορεσμένες περιοχές επιτρέπεται η οικοδόμηση μεγάλων τουριστικών μονάδων εκτός σχεδίου.
Με δεδομένη τη συστηματική αλλοίωση που υφίσταται το περιβάλλον στις νησιωτικές περιοχές της χώρας και τις επιπτώσεις της υπερβολικής δόμησης στο χαρακτήρα και τους πόρους τους,
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
- Σε ποιες ενέργειες προτίθενται να προβούν προκειμένου να αναστραφεί η συστηματική υποβάθμιση των ελληνικών νησιών όπως αυτή αποτυπώνεται και στη συμπερίληψη της Σίφνου, της Σερίφου και της Φολεγάνδρου σε λίστα με τα απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης για το 2024;
- Κατόπιν και της έντονης κριτικής που έχει δεχθεί το ΥΠΕΝ από την κοινωνία των πολιτών και από επιστημονικά αρμόδιους για τον χωρικό σχεδιασμό, προτίθεται να αναθεωρήσει την πρόθεσή του να επιτρέπεται η δόμηση εκτός σχεδίου, έως ότου ολοκληρωθούν τα υπό εκπόνηση και χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ειδικά και Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια;
- Ποια μέτρα έχουν ληφθεί για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των νησιών απέναντι στην κλιματική κρίση, δεδομένης της αύξησης της τρωτότητας του φυσικού περιβάλλοντος η οποία οφείλεται στην ένταση της οικοδομικής δραστηριότητας;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Σία Αναγνωστοπούλου
Αθανάσιος (Νάσος) Ηλιόπουλος
Θεοπίστη (Πέτη) Πέρκα
Μερόπη Τζούφη
Ευκλείδης Τσακαλώτος
Οζγκιούρ Φερχάτ
Θεανώ Φωτίου
