Το ακίνητο του πρώην εργοστασίου της Εριουργίας, στην συμβολή της Λεωφόρου Ιωνίας με την οδό Τραλλέων, ανενεργό επί δεκαετίες, είχε χαρακτηριστεί στο πολεοδομικό σχέδιο του Δήμου Αθηναίων, ως κοινόχρηστος χώρος πρασίνου. Στόχος να αποδοθεί για χρήση των κατοίκων σε μια από τις πιο πυκνοδομημένες και με μεγάλη έλλειψη πρασίνου Κοινότητες της Αθήνας (σύμφωνα με καταγραφή του 2020 στα πλαίσια ερευνητικού του Δήμου, η αναλογία για την περιοχή είναι στο απαράδεκτα χαμηλό 3τμ/κάτοικο).
Συγκεκριμένα το ακίνητο είχε χαρακτηριστεί ως κοινόχρηστος χώρος πρασίνου και πεζοδρόμου με την 685/1989 Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Δ. Αθηναίων, ενώ με την 807/1993 Απόφαση του ΔΣ Δ. Αθηναίων, ορίστηκαν δύο τμήματα:
◦ Τμήμα 1, (Ο.Τ.108) επιφάνειας Ε.1=9.732,42 μ2 με χρήση κοινόχρηστων χώρων πρασίνου.
◦ Τμήμα 2 (Ο.Τ.114) επιφανείας Ε2=9.764,39 μ2 το οποίο περιήλθε στην ιδιοκτησία της ΚΤΥΠ ΑΕ (πρώην Ο.Σ.Κ.), με αναγκαστική απαλλοτρίωση (ΦΕΚ 967Δ/1995) για την ανέγερση σχολικών μονάδων. Εντωμεταξύ, με την υπ. “39” αρ. 25902/5884/18.10.1999 απόφαση Υπουργού (ΦΕΚ 893Δ/13.12.1999) έγινε: «Χαρακτηρισμός ως διατηρητέων του κυρίως κτιρίου της “Ελληνικής Εριουργίας” τμημάτων αποθηκών και καμινάδας (…) και καθορισμός ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης αυτών». Και με την υπ “39” αρ. ΥΠΠΟΤ/ΔΝΣΑΚ/101649/2274/3.1.2011 (ΦΕΚ 25 ΑΑΠ/22.2.2011) έγινε: “Χαρακτηρισμός ως μνημείων κτιρίων και της καπνοδόχου του βιομηχανικού συγκροτήματος της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΡΙΟΥΡΓΙΑΣ Α.Ε”
– Η απαλλοτρίωση του Τμήματος 1, ουδέποτε ολοκληρώθηκε και ο χώρος πρασίνου δεν αποδόθηκε στην περιοχή και τους κατοίκους της. Η δε ιδιοκτήτρια του χώρου Εταιρεία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΡΙΟΥΡΓΙΑ Α.Ε. προσέφυγε το 2007 στη δικαιοσύνη και διεκδίκησε την άρση της απαλλοτρίωσης.
– Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, με την 11447/2008 απόφαση του, ακύρωσε την παράλειψη της Διοίκησης να εκδώσει βεβαιωτική πράξη αυτοδίκαιης άρσης της απαλλοτρίωσης.
– Ακολούθησαν μια σειρά ενέργειες οι οποίες, δυστυχώς, κινήθηκαν σε αντίθετη κατεύθυνση με τις δεδομένες ανάγκες της περιοχής για πράσινο και ελεύθερους χώρους, όπως είχαν καταγραφεί και στο θεσμοθετημένο πολεοδομικό σχέδιο, καθώς βάρυναν οι δυσκολίες λόγω και του κόστους της απαλλοτρίωσης. Ετσι, με τις 1856/29.9.2016 και 929/14.6.2018 κατά πλειοψηφία αποφάσεις του το Δ.Σ. του Δ. Αθηναίων δεν επανυπέβαλε την απαλλοτρίωση, αλλά αποφάσισε την άρση της και την μετατροπή του χώρου σε οικοδομήσιμο. Το θέμα παραπέμφθηκε στο ΥΠΕΝ και το ΚΕΣΥΠΟΘΑ, σε μια μακροχρόνια διαδικασία όπου μεταξύ άλλων έπρεπε να αντιμετωπιστούν νομικά ζητήματα, λόγω της άρσης απαλλοτρίωσης, όπως η εισφορά σε γη.
– Το 2023 εν τέλει, εκδόθηκε η με αρ. 104 Πράξη της 22ης/28.09.2023 Συνεδρίασης του ΚΕΣΥΠΟΘΑ, το οποίο γνωμοδότησε για την άρση της απαλλοτρίωσης και την μετατροπή του χώρου σε οικοδομήσιμο, με εξαιρετικά υψηλό μάλιστα Σ.Δ. 2,60. Η γνωμοδότηση διαβιβάστηκε στο Δήμο προς δημοσιοποίηση.
– Τη δημοσιοποίηση της γνωμάτευσης του ΚΕΣΥΠΟΘΑ ακολούθησαν οι έντονες διαμαρτυρίες συλλόγων κατοίκων της περιοχής της Ριζούπολης, αλλά και ενστάσεις περιοίκων. Συγκεκριμένα κατατέθηκαν οι (Α.Π.336438/30.11.2023), (Α.Π.337712/01.12.2023) και (Α.Π.339477/ 04.12.2023 ενστάσεις, μέσω των οποίων εκφράζεται η θέση κατοίκων της περιοχής για δημιουργία κοινόχρηστου χώρου πρασίνου, σύμφωνα με τις αρχικές προβλέψεις του πολεοδομικού σχεδιασμού, καθώς και άλλων δημόσιων λειτουργιών στα διατηρητέα κτίρια.
– Η συζήτηση επί των ενστάσεων εκκρεμεί στις Επιτροπές του Δήμου και το Δημοτικό Συμβούλιο. Το Κοινοτικό Συμβούλιο της 5ης Δημοτικής Κοινότητας έχει, ωστόσο, τοποθετηθεί σαφώς υπέρ της δημιουργίας κοινόχρηστου χώρου πρασίνου και δημόσιων λειτουργιών, έχοντας εντάξει τη σχετική παρέμβαση στο Τεχνικό Πρόγραμμα της Κοινότητας.
Δεδομένου ότι:
– Η ένταση των φαινομένων της κλιματικής κρίσης και η ένταση του φαινομένου της θερμικής νησίδας σε περιοχές της Αθήνας, επιτάσσουν την άμεση αλλαγή πολιτικής, με την ενίσχυση της περιβαλλοντικής διάστασης, την αύξηση του πρασίνου και των ελεύθερων χώρων.
– Η 5η Δημοτική Κοινότητα του Δ. Αθηναίων αφορά κατεξοχήν πυκνοδομημένες περιοχές, με πολύ χαμηλότερα, από τον ήδη χαμηλό μέσο όρο του Δήμου Αθηναίων, ποσοστά πρασίνου ανά κάτοικο
– Ηδη αυτές οι ανάγκες για χώρους πρασίνου στην περιοχή καταγράφονταν από τον πολεοδομικό σχεδιασμό το 1989, ενώ σήμερα οι περιβαλλοντικές συνθήκες έχουν επιδεινωθεί περαιτέρω
– Φορείς και κάτοικοι της περιοχής, καθώς και το Συμβούλιο της 5ης Δημοτικής Κοινότητας Δ. Αθηναίων, έχουν τοποθετηθεί υπέρ της δημιουργίας χώρου κοινόχρηστου πρασίνου
– Η ιδιοκτήτρια σήμερα του χώρου Εταιρεία (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΜΥΝΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΒΕΕ
– ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΡΙΟΥΡΓΙΑ Α.Ε.) έχει ως κύριο μέτοχο το Υπουργείο Οικονομικών, ενώ εποπτεύεται από το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας
Κατόπιν αυτών, ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
● Αν προτίθενται να προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες περιλαμβανομένης της παραχώρησης του χώρου, ώστε να αποκτήσει η περιοχή αυτή προβλεπόμενους από τον πολεοδομικό σχεδιασμό πυρήνες πρασίνου και δημόσιων λειτουργιών, και να μην επιδεινωθούν περαιτέρω οι περιβαλλοντικές συνθήκες.
● Αν προτίθενται παράλληλα να συνεργαστούν σε ένα σχέδιο για την παράλληλη αποκατάσταση των διατηρητέων ώστε αυτά να αποδοθούν σε κοινωφελείς και άλλες δημόσιες λειτουργίες για την περιοχή.
Οι ερωτώντες βουλευτές
Αθανάσιος (Νάσος) Ηλιόπουλος
Αθανασία (Σία) Αναγνωστοπούλου
Χουσείν Ζεϊμπέκ
Θεοπίστη (Πέτη) Πέρκα
