Η φιέστα δεν μπορεί να κρύψει την απόλυτη αδιαφορία της κυβέρνησης για την πολιτική βιβλίου
Εγκαινιάστηκε χτες στη Θεσσαλονίκη η 20ή Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης με τις γνωστές μεγαλοστομίες για τη δυναμική του ελληνικού βιβλίου και της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής, για την περιβόητη εξωστρέφεια και φυσικά με μεγάλη αισιοδοξία για τις προοπτικές του Ελληνικού Ιδρύματος για το Βιβλίο και τον Πολιτισμό, η ίδρυση του οποίου πρόσφατα ψηφίστηκε στη Βουλή.
Η φιέστα δεν μπορεί ωστόσο να κρύψει την απόλυτη αδιαφορία που έχει δείξει η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια για την πολιτική βιβλίου, αλλά και για τις δυσοίωνες στατιστικές που αφορούν την περαιτέρω συρρίκνωση του αναγνωστικού κοινού. Καμία πολιτική ουσίας για το βιβλίο και τους ανθρώπους που εργάζονται στον χώρο αυτό, συγγραφείς, μεταφραστές, εικονογράφους, εκδότες και πολλούς άλλους.
Με μια στενή αντίληψη περί εξωστρέφειας και κύριο πεδίο χρηματοδότησης τη συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις και τη ΔΕΒΘ, πολιτική που παρ’ όλα αυτά αποφέρει πενιχρά έως ανύπαρκτα αποτελέσματα για την προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας και του ελληνικού βιβλίου στο εξωτερικό, το ΕΙΠ και το ΥΠΠΟ έρχονται σήμερα αντιμέτωπα με την ομόφωνη διαμαρτυρία όλων των συλλόγων εκδοτών, αλλά και με μια καταγγελία από τα μέλη της επιτροπής greeklit, μέλη διορισμένα από το ίδιο το ΥΠΠΟ, με αντικείμενο τη χρηματοδότηση μεταφράσεων της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής από τα ελληνικά σε ξένες γλώσσες. Οι πρώτοι απειλούν πως η φετινή θα είναι η τελευταία χρονιά που ανέχονται την έλλειψη οργάνωσης και την απουσία συνεργασίας με τον εκδοτικό κόσμο ώστε να επιτευχθούν με τον καλύτερο τρόπο οι σκοποί της έκθεσης, καταγγέλλοντας το ΕΙΠ ότι θεωρεί την ΔΕΒΘ «ιδιοκτησία» του, ενώ η καταγγελία από μέλη της επιτροπής του greeklit, πολυδιαφημισμένου ως ναυαρχίδα της πολιτικής της κυβέρνησης για το βιβλίο, αναφέρεται επίσης στην απουσία οποιασδήποτε ενημέρωσης και συνεργασίας του ΕΙΠ με την επιτροπή για το πρόγραμμα της ΔΕΒΘ, αλλά και στην απουσία ενημέρωσης τόσο για τα οικονομικά στοιχεία του προγράμματος, όσο και για τους λόγους που το σάιτ του greeklit παραμένει αδρανές από τον περασμένο Ιούνιο.
Στην κριτική μας για την 20ή ΔΕΒΘ δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην επιλογή ως τιμώμενης χώρας (ή μάλλον πόλης) της Σάρτζα, πρωτεύουσας του ομώνυμου αραβικού εμιράτου, κάτι που θέτει ζητήματα τόσο για τον προσανατολισμό της πολιτικής εξωστρέφειας του ΕΙΠ, όσο και για τον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων στα ΗΑΕ, που αποφασίσαμε φέτος να τιμήσουμε.
Το υπουργείο Πολιτισμού θα μπορούσε ίσως να απαντήσει πως όλες αυτές οι δυσλειτουργίες θα διορθωθούν με την ίδρυση του νέου φορέα, αν στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε και ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή δεν ήταν εμφανείς οι αστοχίες, η έλλειψη έμπνευσης και οράματος και η απουσία πολιτικής βούλησης ώστε η χώρα μας να αποκτήσει επιτέλους σοβαρή πολιτική βιβλίου που θα αφορά τόσο τους ανθρώπους του πεδίου, όσο –και περισσότερο– την κοινωνία στην οποία κάθε πολιτική πρέπει να απευθύνεται. Το πεπαλαιωμένο μοντέλο διοίκησης, μια στοχοθεσία συρραφή από παλαιότερα σχετικά νομοσχέδια, η μη διασφάλιση τόσο της σταθερής χρηματοδότησης του φορέα όσο και μιας οργανωτικής δομής που θα επέτρεπε την υλοποίηση ακόμη και αυτών των προβληματικών στόχων του, η άμεση εξάρτηση του ΔΣ του από κυβερνητικούς διορισμούς, και κυρίως η παγίωση της υβριδικής αυτής σύζευξης σε έναν φορέα της πολιτικής βιβλίου με την πολιτιστική διπλωματία, και οπωσδήποτε η απουσία οποιασδήποτε μέριμνας για μια πολιτική βιβλιοθηκών που αποτελεί θεμέλιο λίθο για κάθε πολιτική βιβλίου δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για την τύχη του βιβλίου και της ανάγνωσης στη χώρα μας.
