Καμαρώνει ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης για την ψήφιση ενός ακόμα νόμου για την πολύπαθη – και από την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας – δημόσια Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση.
Υπενθυμίζουμε μόνο την πολιτική των διαθεσιμοτήτων – απολύσεων των εκπαιδευτικών και την κατάργηση πολλών ειδικοτήτων στα ΕΠΑΛ το 2013, πολιτική που ήταν και δική του προσωπική επιλογή ως υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης της κυβέρνησης Σαμαρά και την υπηρέτησε πιστά.
Ο ν.5082/24 που ψηφίστηκε, μαζί με τον 4763/20, έχουν -σύμφωνα με τον κ. πρωθυπουργό- στόχο η ΕΕΚ «να καταστεί σύγχρονη και αποτελεσματική και να εγγυάται πτυχία με αξία». Μόνο που η δική «αξία» του είναι η υποταγή του δημόσιου συστήματος της ΕΕΚ εξ ολοκλήρου, στις ανάγκες των επιχειρήσεων της τοπικής αγοράς και η χρηματοδότηση των ιδιωτικών ΙΕΚ με ευρωπαϊκά κονδύλια.
Καμαρώνει ο κ. Πρωθυπουργός για τη «δημιουργία» 66 ΚΕΕΚ (τα ονομάζει και campuses για να προσδώσει μια ψευδεπίγραφη αίγλη), μόνο που ξεχνά να πει πως δεν πρόκειται για τη δημιουργία ούτε μιας νέας εκπαιδευτικής δομής. Απλά θεσμοθετείται η από τα πάνω επιβολή σε ΕΠΑΛ και ΙΕΚ, μιας διοικητικής υπερδομής με τη συμμετοχή ιδιωτών (τύπου management), με στόχο να κατευθύνει ειδικότητες και προγράμματα σπουδών και όλο τον προσανατολισμό των δημόσιων δομών της ΕΕΚ, στις τοπικές ανάγκες των επιχειρήσεων. Ξεχνά επίσης να πει πως τα 66 αυτά κέντρα στην πράξη αφορούν μόλις το 25% των μονάδων της ΕΕΚ.
Καμαρώνει επίσης ο κ. πρωθυπουργός για την μετονομασία των ΙΕΚ σε ΣΑΕΚ (ανώτερες σχολές), μετονομασία που στην ουσία, μαζί με τη δυνατότητα να λειτουργούν ειδικότητες με 6 εξάμηνα, θα χρησιμοποιηθεί ως ένα ακόμη εργαλείο στην επίθεση που δέχονται τα δημόσια πανεπιστήμια, με την επιχειρούμενη ίδρυση ιδιωτικών. Αποφεύγει βέβαια να πει ο κ. Μητσοτάκης, πως δεν προβλέπεται τίποτα για την οικονομική στήριξη στα λειτουργικά έξοδα και στις υποδομές των δημόσιων ΙΕΚ, εκτός της ανέξοδης αλλαγής τίτλου. Αντίθετα διευκολύνονται τα ιδιωτικά ΙΕΚ να απορροφήσουν ευρωπαϊκά κονδύλια για νέα προγράμματα που θα παρέχουν σε απόφοιτους, ενώ με τη αύξηση των εξαμήνων σε από 4 σε 6, διευκολύνεται και η αύξηση των διδάκτρων τους .
Αποφεύγει ο κ. Μητσοτάκης να ομολογήσει πως με το νέο ν.5082/24 θεσμοθετείται εκτός των άλλων, η «ευελιξία» στις ειδικότητες (δηλ. καταργήσεις) και ο έλεγχος στα προγράμματα σπουδών του συνόλου των ΕΠΑΛ από τις παρεμβάσεις της τοπικής αγοράς, η πλήρη περιθωριοποίηση του Συλλόγου Διδασκόντων ΕΠΑΛ, η κατάργηση των τομεαρχών στα Εργαστηριακά Κέντρα, η απλήρωτη και ανασφάλιστη εργασία ανηλίκων στα ΕΠΑΛ και τις ΕΣΚ ως πρακτική άσκηση κατά την διάρκεια των σπουδών, οι συγχωνεύσεις πάνω από 40 Επαγγελματικών Λυκείων δημιουργώντας υπερμεγέθη σχολεία, με ότι αυτό συνεπάγεται για την εκπαιδευτική καθημερινότητα, τη διδασκαλία και τα φαινόμενα σχολικής βίας. Αλλωστε η κατάργηση δημοσίων δομών αποτελεί και «ειδίκευσή» του στην άσκηση πολιτικής. Ουσιαστικά ο νέος νόμος που ψηφίστηκε αποτελεί μια ακόμα πράξη υποβάθμισης της δημόσιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Πρόκειται για ρυθμίσεις που επισφραγίζουν το τέλος της άνοιξης που γνώρισε η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση την περίοδο 2016-2019, όταν ενισχύθηκε ο κοινωνικός της ρόλος και τέθηκε ως προτεραιότητα η παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης και όχι η πρόωρη εξειδίκευση. Τότε που αναμορφώθηκαν τα προγράμματα σπουδών, διασφαλίστηκαν ασφαλείς και αξιοπρεπείς εκπαιδευτικοί και επαγγελματικοί διέξοδοι στους απόφοιτους, προσλήφθηκαν εκπαιδευτικοί και ψυχολόγοι στα ΕΠΑΛ και εφαρμόστηκαν καθολικά δύο ιδιαίτερα πετυχημένα προγράμματα: το «Μεταλυκειακό Ετος – Τάξη Μαθητείας» και το πρόγραμμα «Μία Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ», που υπονομεύτηκε και ανακόπηκε βίαια από την κυβέρνηση της ΝΔ, όπως και η κατάργηση των διετών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης των ΑΕΙ για αποφοίτους ΕΠΑΛ, αλλά η υποβάθμιση στα πτυχία των σχολών μαθητείας του ΟΑΕΔ που έγινε ήδη από το 2020 με το ν.4763 της κυρίας Κεραμέως.
Μας ανησυχεί ιδιαίτερα για το γεγονός, πως δεν έχουν προχωρήσει τα νέα προγράμματα σπουδών, τα νέα βιβλία και οι εργαστηριακοί οδηγοί των ΕΠΑΛ, όταν ήδη από το 2017 ξεκίνησε αυτή η διαδικασία από το ΙΕΠ με πρόγραμμα ΕΣΠΑ 10 εκατ. ευρώ. 7 χρόνια μετά, δε νιώθει κανείς την ανάγκη, είτε από το υπουργείο ούτε από το ΙΕΠ, να ενημερώσουν την εκπαιδευτική κοινότητα για το τι έχει γίνει, γιατί έχει υπάρξει αυτή η αδικαιολόγητη καθυστέρηση και τι έχει γίνει με τα χρήματα. Θυμίζουμε πως τα βιβλία στα ΕΠΑΛ είναι από το 2000. Κατά τα άλλα, το υπουργείο Παιδείας μιλά για εκσυγχρονισμό της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Κανείς δεν απάντησε στη βουλή για αυτό το θέμα.
Για εμάς η ΕΕΚ πρέπει να έχει στόχο, να προετοιμάσει ένα μεγάλο τμήμα της νέας γενιάς για την άσκηση επαγγέλματος, εξασφαλίζοντας ωστόσο το αναγκαίο μορφωτικό υπόβαθρο. Γι’ αυτό και πρέπει να αναγνωρίζεται, να διαφυλάσσεται και να ενισχύεται ο κοινωνικός της ρόλος, η παροχή στέρεων γνώσεων και η αποφυγή της πρόωρης εξειδίκευσης.
Η ΕΕΚ πρέπει να συμβάλλει στην παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας και στον οικολογικό μετασχηματισμό, και να εντάσσεται σε έναν ευρύτερο αναπτυξιακό σχεδιασμό με επίκεντρο την κοινωνία. Προϋπόθεση για τα παραπάνω, αποτελεί η κατάργηση του θεσμικού πλαισίου για την ΕΕΚ που δημιούργησε η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως άλλωστε ζητούν και οι εκπαιδευτικοί φορείς.
