Το νέο νομοσχέδιο για την υγεία και οι διαλυτικές επιπτώσεις του
στους υγειονομικούς και την κοινωνία
Το Δίκτυο Υγειονομικών της Νέας Αριστεράς εκτιμά πως το νέο νομοσχέδιο για την
Υγεία θα προκαλέσει διαλυτικές επιπτώσεις στο ήδη αποδιοργανωμένο ΕΣΥ. Ως εκ
τούτου προβάλει επείγουσα ανάγκη μιας νέας υγειονομικής στρατηγικής, που θα έχει
στόχο την ισότητα στη φροντίδα υγείας και την αξιοπρέπεια επαγγελματιών υγείας
και ασθενών.
Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι έχει η κατάσταση στις δημόσιες δομές υγείας
επιδεινωθεί δραματικά και αυξάνεται συνεχώς η οικονομική επιβάρυνση των
πολιτών για την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη. Οφείλουμε να τονίσουμε ότι
το διαλυτικό κλίμα στη δημόσια περίθαλψη, το οποίο είναι πρωτοφανές στην ιστορία
του ΕΣΥ, δεν οφείλεται ούτε σε αντικειμενικές δυσκολίες, ούτε σε ανικανότητα ή
ολιγωρία. Είναι πολιτική επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη η εγκατάλειψη και
απαξίωση του δημόσιου συστήματος υγείας για να ευνοηθούν οι κλινικάρχες, οι
διαγνωστικές αλυσίδες και οι ασφαλιστικές εταιρείες.
Σε μια πρόσφατη έρευνα της κοινής γνώμης (Ινστιτούτο ΕΝΑ) αποτυπώνεται ότι στην
ιεράρχηση των κοινωνικών προβλημάτων, η υγεία και τα προβλήματα της δημόσιας
περίθαλψης είναι στην 3η θέση, μετά την ακρίβεια και τους χαμηλούς μισθούς.
Σύμφωνα με την έρευνα αυτή το 77% των πολιτών θεωρεί υψηλό το κόστος που
καταβάλλει από την τσέπη του για υπηρεσίες υγείας, ενώ σε μια άλλη έρευνα
(ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ) το 22% των πολιτών δηλώνει ότι τον τελευταίο χρόνο δεν έκανε χρήση
απαραίτητων υπηρεσιών υγείας λόγω κόστους. Σε μια χώρα λοιπόν με ένα από τα
υψηλότερα ποσοστά ιδιωτικών δαπανών υγείας στην Ευρώπη ( 40% του συνόλου) και
σε μια περίοδο που η πρόσβαση στην αναγκαία φροντίδα υγείας δυσκολεύει και
διευρύνονται οι ακάλυπτες ανάγκες υγείας των ανθρώπων, η κυβέρνηση Μητσοτάκη
και ο σκληρά νεοφιλελεύθερος Υπουργός Υγείας κ. Γεωργιάδης προωθούν την πλήρη
ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ και την ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στο
κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Δεν είναι μόνο η αυξημένη συμμετοχή για την αγορά γενοσήμων φαρμάκων, το νέο
«χαράτσι» 1 και 3 ευρώ για κάθε παραπεμπτικό μικροβιολογικών ή απεικονιστικών
εξετάσεων, τα εμπόδια πρόσβασης στα καινοτόμα και ακριβά φάρμακα (πχ
ογκολογικά), η προαναγγελία νέων αυξήσεων στις τιμές φαρμάκων καθημερινής
χρήσης, η μη αποζημίωση συνταγογραφούμενων σκευασμάτων (πχ ασβεστίου), η
θεσμοθέτηση του «παράβολου» των 5 ευρώ για τον εμβολιασμό κατά της covid-19
στα φαρμακεία. Αυτό που αλλάζει δραματικά το τοπίο στη δημόσια περίθαλψη είναι
τα απογευματινά χειρουργεία και η ανατροπή στην εργασιακή σχέση των γιατρών
ΕΣΥ.
Τα απογευματινά επί πληρωμή χειρουργεία μετατρέπουν τα δημόσια νοσοκομεία
σε ιδιωτικές κλινικές μετά το πρωινό ωράριο: χειρουργικές επεμβάσεις με
τιμοκατάλογο, περίθαλψη όχι με βάση την ιατρική ανάγκη αλλά με βάση το
«πορτοφόλι» του ασθενή. Η «χαριστική βολή» όμως στο δημόσιο σύστημα υγείας θα
είναι η κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών. Το
ιδιωτικό ιατρείο για τους γιατρούς των Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας και η
δυνατότητα απασχόλησης τους σε ιδιωτικές κλινικές, σε διαγνωστικά κέντρα, σε
ιδιωτικά μαιευτήρια και κέντρα αποκατάστασης, ακόμα και σε φαρμακευτικές
εταιρείες, σηματοδοτεί την οριστική και αμετάκλητη απώλεια του δημόσιου
χαρακτήρα του ΕΣΥ.
Δεν πρόκειται για μια απλή αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις των γιατρών, που δήθεν
δίνει ευελιξία στο σύστημα και ευχέρεια επιλογής στους ασθενείς. Αλλάζει όλη η
φιλοσοφία του δημόσιου συστήματος υγείας. Από την καθολική και ισότιμη φροντίδα
με όρους δημόσιας κάλυψης, την οποία διασφάλιζε ο γιατρός-δημόσιος λειτουργός
που ήταν αποκλειστικά απασχολούμενος στις δημόσιες δομές υγείας και
αφοσιωμένος στη περίθαλψη χωρίς οικονομική συναλλαγή, πάμε σε γιατρούς αλλά
και σε ασθενείς διαφορετικών ταχυτήτων εντός του ΕΣΥ. Αυτοί που θα θιγούν θα
είναι κυρίως οι ασθενείς, που θα επιβαρυνθούν οικονομικά για να εξυπηρετηθούν
σε ιδιωτικές δομές ή δεν θα έχουν εύκολη πρόσβαση στην πρωινή δωρεάν λειτουργία
των νοσοκομείων. Θα θιγούν ταυτόχρονα οι γιατροί του ΕΣΥ που θα επιμείνουν στην
Πλήρη και Αποκλειστική Απασχόληση και θα επωμιστούν τα περιστατικά χωρίς
«οικονομικό ενδιαφέρον», αλλά και οι ελευθεροεπαγγελματίες γιατροί οι οποίοι θα
αντιμετωπίσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό όσων νοσοκομειακών γιατρών επιλέξουν
τη νέα εργασιακή σχέση.
Για τους ιδιώτες γιατρούς βέβαια, ο θιασώτης της ελεύθερης αγοράς Υπουργός
Υγείας έχει βρει το «αντίδωρο»: θα επιτρέψει και την είσοδο ιδιωτών γιατρών (βλ.
οργανωμένων ιδιωτικών μονάδων υγείας και ασφαλιστικών εταιρειών) στο ΕΣΥ.
Καταργείται δηλαδή κάθε θεσμικό και εργασιακό «σύνορο» μεταξύ δημόσιων και
ιδιωτικών δομών υγείας και οδηγούμαστε σε μια «ενιαία αγορά» υγείας με στόχο όχι
τις ανάγκες των ασθενών, αλλά τα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Σε αντίθεση με την κυβερνητική προπαγάνδα, η Νέα Αριστερά θεωρεί ότι οι
πολλαπλές ταχύτητες των γιατρών δεν θα καλύψουν κενά του συστήματος αλλά θα
ανοίξουν «τρύπες» στη δημόσια υγεία. Οι δωρεάν υπηρεσίες θα συρρικνώνονται
και οι επί πληρωμή θα επικρατήσουν. Είναι ανθρωπίνως αδύνατο ένας γιατρός να
ανταποκριθεί αξιοπρεπώς στην καθημερινή τακτική λειτουργία του νοσοκομείου,
στα απογευματινά ιατρεία ή χειρουργεία 2 φορές τη βδομάδα, στην υποχρέωση της
εφημερίας (περίπου άλλες 2 φορές τη βδομάδα ) και, ταυτόχρονα, να δουλεύει στον
ιδιωτικό τομέα (ιατρείο ή κλινική) άλλες 2 φορές τη βδομάδα. Αυτός που θα «μείνει
πίσω» θα είναι ο ασθενής που δεν έχει λεφτά. Απαξιώνεται λοιπόν η δημόσια
περίθαλψη αλλά και το ίδιο το ιατρικό έργο, μιας και υποχωρούν δραματικά τα
standards ποιότητας και ασφάλειας στη φροντίδα των ασθενών. Υποβαθμίζεται
επίσης η εκπαίδευση των νέων γιατρών, ειδικά των ειδικευόμενων, γιατί ποιος
πανεπιστημιακός γιατρός ή γιατρός του ΕΣΥ θα ασχοληθεί με την ιατρική εκπαίδευση
σε συνθήκης πολύ-απασχόλησης και αναζήτησης ιδιωτικής πελατείας;
Είναι προφανές ότι σ’ αυτό το περιβάλλον απαξίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών
από το ΕΣΥ και «συγκοινωνούντων δοχείων» μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ,
θα μεταφέρεται καθημερινά όγκος περιστατικών του ΕΣΥ στους επιχειρηματίες
υγείας και θα δημιουργείται ευνοϊκό έδαφος για την ιδιωτική ασφάλιση υγείας.
Αυτό είναι ο ορισμός της διάλυσης της δημόσιας περίθαλψης. Πρόκειται για βίαιη
ανατροπή του κοινωνικού κεκτημένου των τελευταίων 40 χρόνων στον τομέα της
Υγείας. Γυρνάμε πίσω, με πολιτική επιλογή της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης του κ.
Μητσοτάκη, στην πρό-ΕΣΥ εποχή, τότε που το «προνόμιο» στην περίθαλψη είχαν
μόνο όσοι διέθεταν χρήματα ή «μέσον». Η ακραία ανισότητα στη φροντίδα υγείας
και η «υγειονομική φτώχεια» θα επανέλθουν δριμύτερες.
Για τη Νέα Αριστερά, αυτό που επείγει σήμερα είναι η μάχη για τη σωτηρία της
δημόσιας περίθαλψης, η «επούλωση των πληγών» του ΕΣΥ και η εγγυημένη
πρόσβαση όλων των πολιτών, χωρίς διακρίσεις, στην αναγκαία ιατροφαρμακευτική
περίθαλψη. Αυτό συνεπάγεται γρήγορη αντιστροφή του κλίματος παραίτησης και
φυγής γιατρών και άλλων επαγγελματιών υγείας από το ΕΣΥ και διασφάλιση με κάθε
τρόπο της εύρυθμης λειτουργίας των δημόσιων δομών (πρωτοβάθμιων και
νοσοκομειακών).
Επείγει η αποκατάσταση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ και η ακύρωση των
νόμων της ΝΔ για τις εργασιακές σχέσεις των γιατρών και την ιδιωτικοποίηση του
συστήματος. Και, φυσικά, απαιτείται γενναία επένδυση στις δημόσιες δομές υγείας
και ολοκληρωμένη στρατηγική για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους.
Εκτός όμως από την ενίσχυση των υφιστάμενων δημόσιων δομών υγείας, απαιτείται
επίσης και ένα νέο σχέδιο ολοκληρωμένης υγειονομικής και ψυχοκοινωνικής
φροντίδας στην κοινότητα. Μια αλλαγή του «κέντρου βάρους» της φροντίδας από το
νοσοκομείο στην ΠΦΥ, από τη θεραπεία στην πρόληψη και προαγωγή της υγείας. Με
υπηρεσίες κατ’ οίκον παρακολούθησης ευπαθών ομάδων, κινητές μονάδες ΠΦΥ και
Ψυχικής Υγείας, διεπιστημονικές ομάδες υγείας και δράσεις Δημόσιας Υγείας, με
παρέμβαση στους κοινωνικούς προσδιοριστές της αρρώστιας, όπως είναι η ανεργία,
η φτώχεια, οι ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας, η κακή διατροφή, η υποβάθμιση του
περιβάλλοντος, το έλλειμα υποστηρικτικών κοινωνικών δικτύων. Αυτή είναι η
σύγχρονη πρόκληση για τα συστήματα υγείας και κοινωνικής προστασίας.
Πάνω απ’ όλα όμως απαιτείται στρατηγική σύγκλισης με το μέσο όρο των δημόσιων
δαπανών υγείας της ΕΕ ( 7,5% του ΑΕΠ ) και γενναία ενίσχυση των προϋπολογισμών
του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ για να περιοριστεί η ιδιωτική δαπάνη υγείας και η
δυσβάστακτη επιβάρυνση των πολιτών. Ταυτόχρονα, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα
με μεγάλη υστέρηση σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, μπορούμε να ελπίζουμε
σε σοβαρή αναβάθμιση της δημόσιας υγείας μόνο έξω από το ασφυκτικό πλαίσιο των
πολιτικών λιτότητας, γι’αυτό και πρέπει να απαιτήσουμε την εξαίρεση των δημόσιων
δαπανών υγείας από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς του Συμφώνου
Σταθερότητας.
Η Νέα Αριστερά καταψηφίζει στη Βουλή συνολικά το νέο νομοσχέδιο που διαλύει
οριστικά τη δημόσια περίθαλψη και ζητά την απόσυρση του. Αυτό προφανώς δεν
σημαίνει υπεράσπιση της σημερινής προβληματικής κατάστασης στο ΕΣΥ, που
εξαντλεί τις αντοχές του προσωπικού και των ασθενών και απαξιώνει τις παρεχόμενες
υπηρεσίες Αντίθετα, η απόρριψη του νομοσχεδίου γίνεται από τη σκοπιά της
γενναίας ενίσχυσης του ΕΣΥ και της δραστικής αντιμετώπισης των σοβαρών
ελλειμάτων και παθογενειών της δημόσιας περίθαλψης.
Θεωρούμε ότι η υπεράσπιση του αξιακού πυρήνα του ΕΣΥ (πλήρης και αποκλειστική
απασχόληση των γιατρών, ισότιμη και δωρεάν φροντίδα, δίκαιη κατανομή των
πόρων, δημοκρατία στην Υγεία, σεβασμός στα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του
ασθενή), μπορεί να γίνει με αποτελεσματικό τρόπο μόνο μέσα από ένα ευρύτατο
κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο που θα διεκδικεί συστηματικά τη συνολική
αναβάθμιση της Δημόσιας Υγείας.
ΩΣ ΕΔΩ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΟΧΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ !
Ολοι μαζί
εργαζόμενοι του ΕΣΥ ασθενείς- κοινωνία
στη μάχη για
➢ τη διάσωση και αναβάθμιση του δημόσιου συστήματος υγείας
➢ την αξιοπρέπεια υγειονομικών και ασθενών
➢ το καθολικό δικαίωμα στην Υγεία